02 маусым 2014 | 11:13

Ресейдің әскери полициясы Қазақстанда не істеп жүр?

Tengrinews.kz фото

Өткен айдың соңында БАҚ беттерінде Қазақстан мен Тәжікстанда ресейлік әскери полиция өз қызметіне кірісетіндігі туралы ақпар тараған. Украинада шиеленістің қызып тұрған шағында пайда болған бұл хабар отандастарымыздың басым бөлігін ойлантып, әлеуметтік желілерде белгілі бір деңгейде наразылық та туғызған. Жалпы, Қазақстандағы ресейлік әскери горнизондарды кім күзетуі керек? Оны ресейлік полицияның өз міндетіне алуы қаншалықты заңды?..

Өткен айдың соңында БАҚ беттерінде Қазақстан мен Тәжікстанда ресейлік әскери полиция өз қызметіне кірісетіндігі туралы ақпар тараған. Украинада шиеленістің қызып тұрған шағында пайда болған бұл хабар отандастарымыздың басым бөлігін ойлантып, әлеуметтік желілерде белгілі бір деңгейде наразылық та туғызған. Жалпы, Қазақстандағы ресейлік әскери горнизондарды кім күзетуі керек? Оны ресейлік полицияның өз міндетіне алуы қаншалықты заңды?..

«Жалпы саны бір жарым мыңды құрайтын офицер, сержант және солдаты барлар әскери полиция қызметіне аттестациядан өтті. Әскери полиция әскери қызметкерлердің, азамат тұлғалардың өмірі, денсаулығы, құқығы және бостандығын қорғау үшін, әскери бөлімдердегі заңдылықты, тәртіпті, әскери дисциплинаны, РФ Қарулы күштері нысандарын күзету және олардың жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қажетті» делінеді арнайы таратылған хабарламада. Бұл сөйлемде көптің күмәніне ілігіп отырғаны – «азамат тұлғаларды» дегеннің болуы. Өйткені Украинада өткен референдумдар аясында «орыстілділер мүддесі», «РФ азаматтары мүддесі» сынды саяси терминдерді естіп қалып жатырмыз. Міне, әлеуметтік желілердегі қазақстандықтардың қобалжысы негізінен осы арадан туындаған. Бір жағынан, мұндай қобалжу негізсіз де емес сынды. Ал мамандар бұл ретте не дер екен?

Бір басылымға берген пікірінде Ауғанстан ардагерлері одағаның төрағасы Шәріпбай Өтегенов мұндайда біздің әскери полициямызды да Ресей мен Қазақстан шекарасына қою қажеттігін айтқан. «Мұндай іс-қимыл біржақты болмауы тиіс. Біз де олардың іс-қимылын бақылай алатындай болуымыз керек. Онсыз болмайды. Басқа мемлекеттің әскерилерінің бөтен елде жүруінің өзі қауіпті. Егер бұл ШЫҰ немесе ҰҚШҰ аясындағы уақытша шара болса, онда оны түсінуге болады. Ал егер олар бізде ұзақ мерзімге қалғысы келетін болса, бұл біздің егемендігімізге селкеу түсіретін фактор. Сондықтан бұл - жоғары деңгейде назарға алынатын мәселе» деген ауған ардагері өз сұхбатында. Ал саясаттанушы Әзімбай Ғали бүгінгі таңда мұқым әлем жауығып тұрған мемлекетпен әскери әріптестік орнатудың өзі қауіпті екенін жеткізеді.

Әзімбай Ғали, саясаттанушы:

– Кешегі заман – бір бөлек, қазіргісі – бір бөлек. Қазір – лаңкестіктің өршіп тұрған заманы. Біз өз қауіпсіздік стандарттарымызды осы заманның дұшпанына лайық құруымыз тиіс.

Халықаралық құқықты, келісімшарттарды бұзушы аяусыз жазаға ұшырайтындығы белгілі. Қазір Ресей осындай жағдайға душар боп тұр. Өйткені ол халықаралық құқықты бұзды. Міне, осындай мемлекетпен бірыңғай әуе кеңістігімізді құрамыз деу, әскери полигондарды оларға жалға беру логикалық тұрғыда мүлде дұрыс емес. Мүмкін бұрын мәжбүрлі түрде бұған барған шығармыз. Ал қазір оны өзгертуге мүмкіндігіміз бар деп санаймын. Мойындарына алған міндеттемелерін қалтқысыз орындай алмай отырғандығын (экологиялық зардап өтемақысын төлеу, әскери сынақтарда жиі қателіктерге бой ұруы, геосаяси ұстанымдары) ілік ете отырып, Қазақстан тарапы ұдайы мәселе көтеруі тиіс. Жағдайы жоқ деген Қырғыз Республикасы Манастан америкалық әскерилерді кетірді, ал Ресейдің әскерін маңына жуытқан жоқ. Бұл біздің де қолымыздан келуі керек.

Толық нұсқасын "Алаш айнасы" сайтынан қараңыз