"Боялған" теңге сыбайлас жемқорлықпен күресуге қалай көмектеседі

Антикор таңбаланған цифрлық валютаны енгізу сыбайлас жемқорлықпен күресуге қалай көмектесетінін айтты, деп хабарлайды корреспондент Tengrinews.kz.

Ақпанда Президент Қасым-Жомарт Тоқаев сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін болдырмау үшін бюджеттік ақшаны "бояуды" ұсынды.

"Осындай шешімдер арқылы қаражаттың мақсатты пайдаланылуына толық ашықтық пен бақылауды қамтамасыз ету қажет. Бұл өте маңызды, өйткені қаражат алу құрылыс сапасын төмендетеді, бюджеттен қосымша шығындар әкеледі. Бюджет қаражатының жұмсалуын бақылау үшін таңбалау және қадағалау немесе цифрлық теңгенің көмегімен ақшаны бояу мүмкіндігі маңызды болуы мүмкін", - деді Тоқаев.

Редакция сұрауына жауап ретінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметте "боялған ақша" - бұл қолма-қол ақшасыз бюджет қаражаты, онда цифрлық белгі болады деп хабарланды. Белгі көмегімен бұл қаражатты бөлуден бастап игеруге дейін бақылауға болады.

Антикор мамандарының айтуынша, мұндай "бояу" бұл ақшаны кері қайтаруға, қосарланған қаржыландыруға және қаржы бөлінген жобаның сметасына кірмеген тауарларды сатып алуға жұмсалуды болдырмайды.

"Бұл тетік Ұлттық банк Қаржы министрлігімен өзара іс-қимыл жасай отырып енгізетін "Цифрлық теңге" платформасы негізінде іске асырылады. "Цифрлық теңге" - бұл ұлттық валютаның үшінші нысаны және цифрлық токендердің көмегімен төлемдерді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін цифрлық платформа болып табылады", - деп хабарлады Антикор.

Мұндай цифрлық таңбалауыштарды олардың өмірлік циклін, яғни оларды пайдаланған барлық иелерін, сондай-ақ төлемдердің мақсатын бақылауға болатын бірегей кодты тағайындау арқылы таңбалауға болады. Қаражат мақсатына сай жұмсалғаннан кейін таңбалау алып тасталады.

Антикор мұндай таңбаланған цифрлық ақша алғаш рет республика өңірлерінің біріндегі республикалық маңызы бар жолдардың жекелеген учаскелерін салуда және "ҚазАгроҚаржы" АҚ бөлетін субсидиялар аясында пайдаланылатынын атап өтті. Ұшқыш осы жылдың аяғына дейін жоспарланған.

"Қазіргі таңда цифрлық теңгені "таңбалау" және оны алып тастау шарттарына, қатысушылардың қадағалануы мен өкілетін қамтамасыз ету үшін бояу критерийлеріне әдістемелік тәсілдер әзірленіп жатыр", - деп қосты Антикор.

"Цифрлық" және "бояу" теңгенің жұмсалуына қатысты түсініктеме алу үшін Ұлттық банкке де хабарластық.

Цифрлық теңге – Қазақстандағы Ұлттық банк шығаратын ақшаның жаңа түрі. Сарапшылардың айтуынша, блокчейн технологиясы Ұлттық банкке белгілі бір шығындарды бақылау үшін қаражатты цифрлық теңгемен белгілеуге мүмкіндік береді.