Астанадағы ЭКСПО павильондарын кім қаржыландырады?

Tengrinews.kz тілшісі қазіргі уақытта ЭКСПО павильондары мен оған іргелес аумақты күтіп ұстауды кім қаржыландыратынын және жыл сайын бүкіл кешенге қызмет көрсетуге қанша қаражат бөлінетінін анықтап білді.

QazExpoCongress ұлттық компаниясы редакциямыздың ресми сауалына берген жауабында 2023 жылдың басынан бері компания өзін-өзі толықтай қамтамасыз етіп, мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылмайтынын хабарлады.

"Осыған компанияның балансындағы объектілерді коммерцияландыру, объектілерді жалға беру және конгресс көрме іс-шараларын өткізу арқылы қол жеткізілді. Бұл бизнес-орталық инфрақұрылымын ұстауды (күзет, техникалық қызмет көрсету) өз есебінен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді", - деді компания өкілдері.

QazExpoCongress мәліметінше, ЭКСПО бизнес орталығының барлық нысандары мен аумағына техникалық қызмет көрсету мемлекеттік бюджет қаражатын тартпай, ұлттық компания есебінен жүзеге асырылады. Алайда, баспасөз қызметі әлі күнге дейін бүкіл кешенді қаржылай қамтамасыз ету қанша болатынын айтпады.

"ЭКСПО бизнес орталығы нысандарының үздіксіз және тұрақты жұмысын қамтамасыз ету, оның ішінде аумақты санитарлық күтіп ұстау, инженерлік-техникалық жабдықтар мен ғимараттарды күтіп ұстау бойынша жұмыстарды жүйелі түрде жүргізеді", - делінген хабарламада.

Компания кешен аумағында жөндеу жұмыстары тұрақты түрде жүргізіліп жатқанына сендірді. Әлеуметтік желіде тараған фотосуреттерден көрме кешенінің аумағында бұзылған плиткалар мен саңылауларды көруге болады.

"Осыған байланысты ЭКСПО аумағындағы кейбір аймақтың климаттық ерекшеліктерін, сондай-ақ арнайы техникалардың жүретіндігін ескеріп, бұзылған жол тақтайшаларын ауыстыру үшін асфальтбетон төсеу жұмыстары жүргізіліп жатыр", - деді баспасөз қызметі.

Ресми деректерге сәйкес, ЭКСПО бизнес орталығының аумағында жалпы ауданы 530 мың шаршы метрден асатын 16 ғимарат бар. Ұлттық компания мәліметінше, барлық ғимараттар 100 пайызға іштері толды, мұндағы тұрғындар саны 15 мыңнан асады.

Кәсіпорын нысанның толы екенін айтқанымен, елорда тұрғындарының айтуынша, ЭКСПО кейде қаңырап бос тұратын көрінеді.

Кешен аумағындағы негізгі нысандардың қатарында "Астана" халықаралық қаржы орталығы, Astana Hub халықаралық IT-стартаптар технопаркі және Астана IT университеті бар. Сондай-ақ, Ұлттық талдау орталығы, цифрлық трансформация орталығы және Ұлттық дизайн және цифрлық үкімет кеңсесі орналасқан.

Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі, Қаржы мониторингі агенттігі және Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі де осында орналасқан.

Сондай-ақ алаңда экскурсиялар, танымдық және мәдени іс-шаралар өткізілетін "ЭКСПО балы" деген атпен танымал Болашақ энергия мұражайы орналасқан. Күн сайын мұражайға 1000-нан 1500 мыңға дейін келушілер келеді. Сонымен қатар, кешен аумағында бірнеше мейрамхана мен кофехана бар.

QazExpoCongress мәліметінше, мұражайдың үлкен сұранысы мен техникалық мүмкіндіктерін ескере отырып, 2022 жылдың шілдесінен бастап медиа шарында жарнамалық контентті орналастыру жұмыстары жүргізіліп жатыр.

Сондай-ақ, компания Мемлекет басшысының "ЭКСПО кешенінің жансыз аумағына" қатысты сынына пікір білдірді. Еске сала кетейік, ақпан айында Мемлекет басшысы қоғамдық кеңістіктерді дамытудың бірыңғай тұжырымдамасын әзірлеуді тапсырған болатын.

"ЭКСПО бизнес-орталығы аумағының сыртқы келбетін жақсартудың сәулет-жоспарлау шешімінің негізгі элементтері мен қағидаттарының бірі - функционалды жаяу жүргіншілер аймақтарын құру және ұйымдастыру, ашық алаңдарды көгалдандыру, сондай-ақ олардың үйлесімді интеграциясын жасау. Осы элементтер қала кеңістігін жасылдандырудың жалпы схемасына енгізілді. Елорданың инфрақұрылымы қолайлы және функционалды болды, келушілер мен іс-шараларға қатысушылар үшін жайлылық пен қолайлы болу жоғары деңгейі қамтамасыз етілді", - деді компанияның баспасөз қызметі.

Еске сала кетейік, 2012 жылғы 22 қарашада Қазақстан "Болашақ энергиясы" тақырыбымен EXPO 2017 халықаралық мамандандырылған көрмесін өткізу құқығына ие болған еді. Осыдан кейін бірден бұрынғы президент Нұрсұлтан Назарбаев көрмеге дайындық бойынша мемлекеттік комиссия құруды және қаржыландырудың ашықтығын қамтамасыз етуді тапсырды.

"Бюджеттен ақша алып, оны жұмсай бермеуіміз керек. Бұлай етсек, азаматтар арасында теріс пікір қалыптасады. Сондықтан бұл жерде ақылға қонымды, сауатты, салиқалы көзқарас қажет", - деді Назарбаев бұдан бұрын өткен жиында.

Ол кезде ҚР Ұлттық банкінің басшысы қызметін атқарған Қайрат Келімбетов жұртшылықты ЭКСПО-2017 көрмесіне дайындыққа жұмсалатын қаражаттың ашықтығына сендірді.

2013 жылдың қаңтарында құрылған "Астана ЭКСПО-2017" ұлттық компаниясын осыған дейін Спорт және дене шынықтыру істері агенттігінің басшысы болған Талғат Ермегияев басқарды. Ол 2,5 жыл бойы ұлттық компания басшысы болып жұмыс істеді, содан кейін қызметінен босатылды. Кейін аса ірі көлемде мемлекет мүлкін жымқырды деген күдікпен қамауға алынды.

Ұлттық компанияның экс-басшысымен бірге айыпталғандар арасында 23 адам отырды. Оның ішінде "Астана ЭКСПО-2017" көрмесінде басқарушы директор Суламбек Баркинхоев пен құрылыс басқармасының бұрынғы басшысы Қажымұрат Үсенов сынды басшылық қызметтерді атқарғандар да болды.

Жымқырылған қаражаттың жалпы сомасы 10 миллиард 200 миллион теңге болды. Ермегияев пен оның сыбайластарына қатысты сот процесі үш айға созылып, одан кейін 2016 жылдың маусымында Талғат Ермегияев мүлкі тәркіленіп, 14 жылға бас бостандығынан айырылды.

ЭКСПО көрме кешенінің құрылысы 2014 жылы басталып, 2015 жылдың ортасында қарқынды жұмыстар жүргізілді.

2016 жылдың 16 қарашасында қатты аяз кезінде салынып жатқан нысанда декоративті көпір конструкциясы құлаған болатын. Ұлттық компания өкілдері тексерістен кейін құлаудың себебі жобадағы қателіктің салдарынан болғанын мойындады.

ЭКСПО-2017 көрмесіне дайындықтың бес жылында республикада 565,1 миллиард теңге немесе 2,1 миллиард доллар бөлінді. Ranking.kz сарапшылары осыған дейін елдегі әрбір салық төлеушінің жарнасы, болжам бойынша, орташа есеппен 66 мың теңге болатыны туралы мәліметтер келтірген болатын.

Тарихтағы ең қымбат ЭКСПО әлі күнге дейін Қытай Шанхайындағы 2010 жылы салынған көрме болып қала береді (60 миллиард доллар). 2015 жылы Миланда ЭКСПО көрме кешенін құру Италия Үкіметіне 3,6 миллиард доллар шығын әкелді.

Сілтемесіз жаңалық оқисыз ба? Онда Telegram желісінде парақшамызға тіркеліңіз!