Қазақстандықтардың 43 пайызы зейнетақы жинақтарының ертеңіне күмәнмен қарайды - сауалнама

?аза?станды?тарды? 43 пайызы зейнета?ы жина?тарыны? ерте?іне к?м?нмен ?арайды, - деп хабарлайды Tengrinews.kz тілшісі MediaNet халы?аралы? журналистика орталы?ына сілтеме жасап. Б?л м?лімет DEMOSCOPE ?о?амды? пікірге жедел-мониторинг ж?ргізу бюросыны? ?аза?стан азаматтары арасында "Зейнета?ы жина?ы" та?ырыбында ж?ргізілген сауалнаманы? ?орытындысында аны?талды.

Сауалнама?а Астана, Алматы ?алалары мен 14 облыс орталы?ынан 18 жастан ас?ан 1963 адам ?атысты. ?йелдер - 82 пайыз, ер азаматтар - 18 пайыз. Іріктеу ы?тималды?ы 90 пайыз, сонды?тан статистикалы? к?рсеткіш ?ателігіні? шекті м?лшері 1,33 пайыздан аспайды.

Сауалнама ?дісі - телефон ар?ылы ж?ргізілген с?хбат ж?не онлайн-сауалнама. Зерттеу 2016 жылы 3-13 желто?сан аралы?ында ж?ргізілді. Зейнета?ы жарнасы зейнет жасына жеткен азаматты? зейнета?ыны т?ра?ты т?рде алуына кепілдік беретініне ?аза?станды?тарды? 41 пайызы сенеді.

Сауалнама?а ?атыс?ан ?аза?станды?тарды? 43 пайызы "зейнета?ы ?орына салып жат?ан а?шаларымды болаша?та алатыныма к?м?нім бар" деп жауап берді. Осы жауапты та?да?ан респонденттерді? к?бі (51 пайыз) 30-39 жас аралы?ында. Ал, оларды? орналасу айма?ы бойынша алса?, Шы?ыс ?аза?стан облысы т?р?ындарыны? 70 пайызы ж?не Ма??ыстау облысы хал?ыны? 72 пайызы болаша?та ?азір жинап жат?ан а?шаларын зейнета?ы т?рінде алатынына аса сенбейді.

Сонымен ?атар, респонденттерді? 16 пайызы "зейнета?ы жарнасын ?осымша салы? деуге де болады, б?л а?шаны? к?п б?лігі т?бінде біреулерді? ?алтасына т?седі" деп жауап берді.

2015 жылы барлы? зейнета?ы ?орлары "Біры??ай жина?таушы зейнета?ы ?орына" біріккеннен кейін, ?Р ?лтты? Банкі 90 миллиард те?гені аударып алды. Б?л а?шаны? ?айда кеткені осы уа?ыт?а дейін халы? ?шін ж?мба?. Зерттеу барысында сауалнама?а ?атыс?ан ?аза?станды?тар тарапынан пессимистік к?з?арастарды? к?птен бай?алауына осы жа?дай себеп болса керек. 

?аза?станда?ы зейнета?ы ж?йесін сауалнама ?атысушыларыны? 35 пайызы ?олдайды екен. Ал, 31 пайызы б?л пікірге ?арсы шы?ты. Оларды? пікірінше, "еліміздегі зейнета?ы ж?йесін толы?тай ?згерту керек. Себебі, ?азіргі модель ?зін-?зі а?тамайды". 34 пайыз респонденттер б?л с?ра??а на?ты жауап бере алмады.

?азіргі уа?ытта зейнета?ы алып ж?рген зейнеткерлер ?азіргі ?олданыста?ы зейнета?ы ж?йесіне о? ба?а берді. Зерттеу барысында алдын?ы буын ?кілдері "60-69" ж?не "70 ж?не одан жо?ары" екі жас категориясы бойынша с?ралды. 74 пайызы 60-69 жас аралы?ында?ы ?атысушылар ж?не 76 пайыз 70 ж?не одан жо?ары жаста?ы ?атысушылар зейнета?ы жина?тарыны? сенімді ?рі т?ра?ты екеніне сенеді екен.

Респонденттерді? 36 пайызы зейнета?ы ?орында жинал?ан ?аржыны? ?рт?рлі экономикалы? сала?а инвестиция ретінде тартылуын аса ??птамайды. Біра?, ?азіргі экономикалы? жа?дайды ескеріп, б?л шешімге т?сінікпен ?арайтынын айтты. Ал, б?л шешімге м?лдем ?арсы азаматтарды? к?бі Шы?ыс ?аза?стан (67 пайыз) ж?не ?ызылорда (68 пайыз) облыстарында т?рады.

?аза?станды?тарды? 35 пайызы зейнета?ы ?орларында жинал?ан ?аржыны  ?зге салалар?а инвестиция ретінде пайдалану?а бірауыздан ?арсы. Олар "одан да а?шаны? банкте депозитте жат?анын ?алаймын" деп жауап берді.

Респонденттерді? ?ал?ан 29 пайызы БЖЗ? (ГНПФ) ?аржысыны? экономиканы дамыту?а инвестиция ретінде тартылуына ?арсы емес. Олар жинал?ан ?аржы орнымен ж?мсалады деп ?міттенеді ?рі  сол уа?ытта жина?ан ?аржы к?бейеді деген сенімде.

Зейнета?ы жина?тарыны? ?р т?рлі салаларды дамытуа инвестиция ретінде пайдаланылуын ?йелдерге ?ара?анда ер азаматтар д?рыс деп ?абылда?ан екен. Б?л шешімді ер азаматтарды? 43 пайызы ?олдаса, ?йелдер азыра? - 26 пайыз.

Сауалнама барысында халы?ты? зейнет жасы жайлы ойлары да с?ралды. Респонденттерді? 49 пайызы зейнет жасын т?мендету керек, азаматтарды? к?п б?лігіні? денсаулы?ы зейнетке шы??анша  ж?мыс істеуге м?мкіндік бермейді деп ойлайды екен. Б?л с?ра??а ?йелдер мен ер азаматтар те?дей жауап берді.

Ал, 34 пайызы "зейнет жасына дейін ж?мыс істеуге болады. Алайда, егде жаста?ы адам ?шін ж?мыс табу м?мкін емес деуге болады" деген пікірде. Сондай-а?, жауап берушілерді? неб?рі 17 пайызы "азаматтарды? к?бі белгіленген жас?а дейін сапалы ж?мыс жасау?а ?абілетті" деп сенімді жауап берді.

Еске салайы?, ?аза?станда 2018 жыл?а дейін ер азаматтар ?шін белгіленген зейнет жасы - 63 жас, ?йелдер ?шін - 58 жас.  "?аза?стан Республикасында Зейнета?ымен ?амсыздандыру туралы" ?Р За?ыны? "Жасына байланысты зейнета?ы т?лемдерiн та?айындау" туралы 11-бабында 2018 жыл?ы 1 ?а?тардан бастап ?йелдерге зейнета?ы т?лемдері 58,5 жас?а тол?анда та?айындалатыны айтыл?ан. Осылайша, жыл сайын ?йелдерді? зейнетке шы?у жасы к?теріле береді, 2027 жылы ?йелдер ерлермен бірдей 63 жас?а тол?анда зейнетке шы?атын болады.