15 мамыр 2014 | 17:48

Агротехника жасап шығаруда неге самарқаумыз?

Нұрғиса ЕЛЕУБЕКОВ (фотолар)

Біз білетін дамыған елдердің дені қазірде ауыл шаруашылығы саласын инновациялауға қатты мән беруде. Батыс елдерінде ауыл шаруашылығын механикаландыру және машина жасау жақсы жетілген. Соған сәйкес олардың техникамен қамтылуы да жоғары.

Біз білетін дамыған елдердің дені қазірде ауыл шаруашылығы саласын инновациялауға қатты мән беруде. Батыс елдерінде ауыл шаруашылығын механикаландыру және машина жасау жақсы жетілген. Соған сәйкес олардың техникамен қамтылуы да жоғары.

Мысалы, ауыл шаруашылығының техникамен қамтылу деңгейі әр 1000 гектар егістік жерге шаққанда Германияда – 124 техника; Голландияда – 91 техника ; Ұлыбританияда – 86 техника; Францияда – 85; Бельгияда – 82; АҚШ-та - 35 трактордан тура келсе, бұл көрсеткіш ТМД-ға кіретін Өзбекстанда - 26, Украинада - 12, Ресейде - 4 дананы құрайды. Ал астық жинау комбайндары әр 1000 гектарға Швецияда – 32; Голландияда – 22; Данияда – 21; Бельгияда – 20; Францияда, АҚШ-та – 19; Өзбекстанда - 7, Ресейде - 5 дананы құрайды. Ал бізде ше? Алаш айнасы бүгін қазақтың механикалық қабілетіне тереңдеп көруді жөн көрді.

Ең күлкілісі сол, өзге елдер техникалық әлеуетін нықтап, ауыл шаруашылығы техникасын шығаруда жаңашыл бағытты ұстанып жатқан тұста біздің ауылдағы ағайын шабындық, егістік жұмыстарына әлі күнге шейін есек арба, ат арба жегіп әлек. Дамыған мемлекеттерде техникамен толық қамтамасыз етілуі нәтижесінде астықты 5-10 күнде толық жиып-теріп алады, бізде бұл үрдіс ала жаздай үш айға созылады. Ал енді неліктен заманға сай агротехника жасап шығаруда самарқаумыз?

Заңғар Смағұлов, механика және машина-жасау ғылымы саласы бойынша техника ғылымының кандидаты :

- Қазақстанда нақты ауыл шаруашылығы техникасын жасау және оны сату жүйесі қалыптаспаған, тұтынушылар өзімізде дайындалған техника және қосалқы бөлшектермен бар-жоғы 1 пайызға қамтамасыз етілген. Бүгінгі күні ауылшаруашылық машиналарын кім жасайды, кім құрастырады, қай зауытта жасап шығарылады, оны сынақтан кім өткізеді деген сауалдарға жауап жоқ. Машина жасауға деген ғалымдар тарапынан ұсыныстар, идея бар. Бірақ сол идеяны одан әрі пісіріп жетілдіру жоқ. Үйлестіру ұйымының жоқтығынан бұл сала құлдырау жағдайында тұр. Соңғы жылдары ауыл шаруашылығы саласын техникамен қамтамасыз ету үшін шетелге тәуелді болып қалдық. Қазір егіс алқабында жүрген техникаларымыздың 99 пайызы шетелден сатып алынған машиналар. Шетел бізге жақсысысын береді дегенге өз басым сенбеймін. Сол шетелдік техникалардың біразының «техникалық және технологиялық сараптамасыз, сынаудан өтпеген, мөлшерлемелі-техникалық құжаттарсыз сатып алынуда» дегенді де естіп қалып жүрміз. Ендеше бұл салада бізге жиын терімді өзгенің техникасы арқылы жинамай отандық ауыл шаруашылығы машиналарын жасайтын кезең жетті. Бұған мемлекеттік тұрғыда мән беру керек.

Толық нұсқасын "Алаш айнасы" сайтынан қараңыз.