13 қазан 2014 | 14:45

Қазақтың санасын "боз тәрелкелер" билеп барады

©Нұрғиса Елеубеков (фото)

Көгілдір экран қазір әр үйдің төріндегі асыл қазына екені рас. Кешкілік жұмыстан кейін кім де болмасын ең алдымен қара жәшікті іске қосып, ермек ететіні бар. Әсіресе, ауылдағы ағайынның екі көзінің майын тауысып қарайтыны да осы... Бірақ, өтпелі дәуірден бері қарай қазақтың ақпарат айдынын иеленіп алған шетелдік теле операторлардың заңды белшесінен басып, «көсегемізді көгертіп» жүргені әлі басылмай тұр.

Көгілдір экран қазір әр үйдің төріндегі асыл қазына екені рас. Кешкілік жұмыстан кейін кім де болмасын ең алдымен қара жәшікті іске қосып, ермек ететіні бар. Әсіресе, ауылдағы ағайынның екі көзінің майын тауысып қарайтыны да осы... Бірақ, өтпелі дәуірден бері қарай қазақтың ақпарат айдынын иеленіп алған шетелдік теле операторлардың заңды белшесінен басып, «көсегемізді көгертіп» жүргені әлі басылмай тұр.

Елдің қай аймағында болмасын жауыннан кейінгі саңырауқұлақтай қаптаған жерсеріктік антенна (тәрелкелер) қазір қара базарда қаптап тұр. Көбісі әрине, қай заттың болмасын көшірмесін бірден істеп бере салатын – Қытайдың қарабайыр өнімдері. Жақсысының құны әрине әлдеқайда жоғары тұрады. Жә, бұл жағы әрине басқа әңгіме... Ал, отандық арналарды ақпарат кеңістігінен ығыстырып шығарып, қазақ көрерменіне идеологиялық тұрғыдан ықпал етіп жатқанын ойлар емеспіз. Бұл өз кезегінде шетелдік бейсауат дәстүрлер мен ғұрыптардың, атыс-шабысқа толы түрлі фильмдер арқылы еніп жатқаны айта-айта жауыр болғаны белгілі. Алайда, сан-салалы экономиканы сансыратқан жағдай бұдан басқа да мәселелердің шетін шығарыпты.

Шектен шыққан шетелдік теле операторлар Қазақ елінің «Лицензиялау туралы» Заңының 24 бабын қыстырмай тұрған сияқты. Оған сәйкес теле және радио хабарлар елімізде тек лицензия арқылы ғана таралуы тиіс. Яғни, тек рұқсат құжаттарға ие болғанда ғана өнімдерін ұсынуға мүмкіншілікке ие бола алады. Сондай-ақ жаңа жұмыс орындары ашылып, ел бюджетінің бүйіріне өз үлестерін қосады. Бұл отандық телевизияның да дамуы үшін де аса маңызды. Дәл қазір қазақ елінде осы лицензиялау туралы заңының көмегімен 300-ден аса облыстық және республикалық мәнге ие телеоператорлар жұмыс істеуде.

Алайда, бұл заңды айналып өтіп, еш кедергісіз-ақ өнімдерін тықпалап жатқандар да баршылық болып тұр. Олар ешқандай тіркеуге де тұрмай, тіпті жарнама туралы заң талаптарына да мойынсұнбайтындығы анықталған. Қызмет көрсету туралы ережелер мен техникалық теле-радио өнімдер тарату туралы заң талаптары да өрескел бұзу оқиғалары да тіркеліпті. Салық төлеуді де олар естен шығарған. Ең бастысы қазақтың тіл туралы заңы қырсыққанда аяқ асты қалыпты.

Материалдың толық нұсқасын "Алаш айнасынан" оқи аласыздар...