23 маусым 2014 | 15:49

Мәдени нысандарды жекешелендіру кімге тиімді?

©Алаш айнасы иллюстрациясы

Ағымдағы жылдың сәуір айында Алматы қаласында орналасқан, мемлекет қарамағындағы бірқатар мекемелердің жекешелендірілетіні туралы сөз болды. Ондай мекемелердің қатарында Республика сарайы, Орталық цирк, «Қазақфильм» мен Неке сарайы да бар. Бүгін «Алаш айнасы» «ірі мәдениет ошақтарының жекенің қолына өтуі Алматыны «Мәдени астана» мәртебесінен айырып жүрмей ме?» деген сауал төңірегінде сөз қозғайды.

Ағымдағы жылдың сәуір айында Алматы қаласында орналасқан, мемлекет қарамағындағы бірқатар мекемелердің жекешелендірілетіні туралы сөз болды. Ондай мекемелердің қатарында Республика сарайы, Орталық цирк, «Қазақфильм» мен Неке сарайы да бар. Бүгін «Алаш айнасы» «ірі мәдениет ошақтарының жекенің қолына өтуі Алматыны «Мәдени астана» мәртебесінен айырып жүрмей ме?» деген сауал төңірегінде сөз қозғайды.

Саясаттанушылардың айтуынша, ірі мәдениет ошақтары жеке қолға өтіп, мемлекеттік бақылаудан шет қалған соң сүріліп кетуі де ықтимал. Өйткені жеке кәсіпкер үшің ең бастысы – нысанның әлеуметтік маңыздылығы емес, жеке кәсібінен түсетін пайда.

Досым СӘТПАЕВ, саясаттанушы:

– Менің ойымша, бұл жағдайда, әлеуметтік маңызға ие мекемелерде мемлекеттің үлесі артық болу керектігі ескерілуі тиіс. Не болмаса бұл нысандар жергіліктің биліктің қарамағына берілгені дұрыс. Сонымен қатар, сол нысандарға қатысты кәсіпкердің міндеттері нақты жазылуы қажет. Олай болмаған жағдайда, ол нысандар сүріліп, орнына ойын-сауық отаулары, букмекерлік кеңселер, тұрғын үй салынуы да ғажап емес.

Базбір қоғам қайраткерлері бұл жекешелендірудің капиталға рақымшылық жасау туралы заңның қабылданғалы отыруымен тұспа-тұс келуі шенеуніктердің сол ақшасын жылжымайтын мүлікке салу мақсатында әдейі жасалып отырған шара болуы мүмкін екендігін айтады.

Нұрболат АЙЕКЕШОВ, әлеуметтанушы:

– Шетке шығарылған ақшаға рақымшылық жасалып, елге қайтаруға мүмкіндік тудыратын заң қабылдануымен қатар Алматыдағы әлеуметтік маңызы жоғары аса ірі мәдениет ошақтарын жекешелендіру таралы сөз қозғалуы, еріксіз «шет елдердегі ақшаларын әкелген шенеуніктер сол қаржыны жылжымайтын мүлікке салғалы отыр-ау» деген ойға жетелейді. Ондай ірі нысандардың кез келгенге бұйырмасы да анық. Бұқаралық ақпарат құралдарының бірінде олардың иелері алдын ала анықталып қойғаны жайлы жазылған мақаланы да көзім шалған еді. Менің ойымша, ондай нысандарды жекеге беру дұрыс емес. Әлеуметтік маңызға ие ондай нысандар мемлекеттің қарауында қалуы тиіс.

Мәдени-әлеуметтік маңызға ие нысандарды жекшелендіруге халық қалаулылары да қарсы. Олардың пайымдауынша, мұндай шешім халықты мәдениеттен мақұрым етеді.

Материалдың жалғасын "Алаш айнасынан" оқи аласыздар.