05 мамыр 2014 | 11:21

Ресейге санкцияның күшеюі Қазақстанның мүмкіндігін шектей ме?

©Алаш айнасы иллюстрациясы

Украинадағы соңғы шиеленісті жағдайлар АҚШ пен Еуропалық одақтың Ресейге қарсы өте қатаң жаза қолдануына түрткі болмақ. Бұл туралы өткен апта соңында АҚШ президенті Барак Обама мәлімдеді. Ендігі Ресейге қарсы қолданылмақшы санкция энергетика және банк секторына бағытталмақшы екен. Мұндай жағдайда шикізат табысына тәуелді Қазақстанның жайы қалай болады? «Алаш айнасы» басылымы осы сауалға мамандардан жауап алуға тырысып көрді...

Украинадағы соңғы шиеленісті жағдайлар АҚШ пен Еуропалық одақтың Ресейге қарсы өте қатаң жаза қолдануына түрткі болмақ. Бұл туралы өткен апта соңында АҚШ президенті Барак Обама мәлімдеді. Ендігі Ресейге қарсы қолданылмақшы санкция энергетика және банк секторына бағытталмақшы екен. Мұндай жағдайда шикізат табысына тәуелді Қазақстанның жайы қалай болады? «Алаш айнасы» басылымы осы сауалға мамандардан жауап алуға тырысып көрді...

Таяуда Донецк облысының Горловка қаласында ЕҚЫҰ миссиясы өкілдерін кепілге алғаны үшін Ресейді айыптаған АҚШ президенті Қызыл Кремльден Украина территориясындағы сепаратистерін қайтарып алуға шақырды. Reuters агенттігінің хабарлауынша, егер мамыр айының соңындағы Украинадағы сайлауға Ресей кедергі келтіретін болса, онда АҚШ ресейлік экономиканың жекелей секторларына қарсы жаңадан қатаң санкция қолданбақшы. Аталған ақпарат агенттігінің таратқан мәліметі бойынша, келесі нысанға алынатын салалар энергетика және банк секторы болмақ.

Қалай дегенмен де бүгіндері санкциялардан Ресейге орасан шығын мен зиян келіп жатқаны шындық. Украинадағы мүддеден бас тартпаған Ресейге қарсы санкция ендігіде күшеймесе азаймасы анық. Ал бұл жайт Кеден одағында кіндіктес мемлекеттердің, соның ішінде біздің еліміздің, әсіресе экспорттық мүмкіндігін шектеуі ықтимал ма?..

Ресейдің қазір экономикалық соғыс жағдайында екенін, ал соғыстың шығыннан басқа пайда әкелмейтінін мойындау керектігін айтқан экономика ғылымының докторы, профессор Тоқтар Есіркепов алдағы еліміздің экономикалық өсімінде белгілі бір тежелістің болатындығын растайды.

Тоқтар Есіркепов, экономика ғылымының докторы, профессор:

– Кеден одағы елдері ішінде экономикалық құрылымы жағынан Ресей мен Қазақстан ұқсас келеді. Сондықтан Ресей экономикасында пайда болған келеңсіздіктер бізге тез әсерін беріп отырады. Сорымызға қарай, сыртқы әлемнен оқшауланған Ресеймен біз бірге боламыз. Одан ажырап, өз алдымызға бөлек кете алмаймыз.

Статистикаға жүгінсек, Кеден одағы аясында біз Ресейге 1 доллардың тауарын беріп, 4 доллардың тауарын сатып аламыз. Ал қиыншылық кезеңде Ресей, ең алдымен, өзінің ішкі сұранысын қанағаттандыра бастайды. Ондайда импорт ақырындап құрып, баға құнсызданып, инфляция өседі. Ол үшін Ресейді айыптауға болмайды. Өйткені ол бүгін тарихи қиын жағдаймен бетпе-бет келіп отыр.

Сондай-ақ ғалым кез келген интеграцияның шарттары тарихи жағдайларға байланысты қайтадан қаралып отыруы заңдылық екенін, сондықтан Ресейде боп жатқан соңғы оқиғаларды ілік ете отырып, біз, ең алдымен «Еуразиялық интеграциялардың негіздері туралы келісімшартты» бекітіп алуымыз керектігін айтады.

Толық нұсқасын "Алаш айнасы" сайтынан қараңыз.