+7 (777) 001 44 99
Қазақша
Русский
English
Қазақша
Русский
English
ПОДЕЛИТЬСЯ
Қазақстандағы жолдар үнемі сынға ұшырап жатады. Тұрғындар жол жағдайына, жөндеу жұмыстарының сапасыздығына және жаңа жол құрылысының нашарлығына жиі шағымданады. "ҚазАвтоЖол" басшысы Мейірхат Қасымбаев Tengrinews.kz тілшісіне берген сұхбатында сынға жауап берді.
Қазақстандағы жолдар үнемі сынға ұшырап жатады. Тұрғындар жол жағдайына, жөндеу жұмыстарының сапасыздығына және жаңа жол құрылысының нашарлығына жиі шағымданады. "ҚазАвтоЖол" басшысы Мейірхат Қасымбаев Tengrinews.kz тілшісіне берген сұхбатында сынға жауап берді.
Жер көлемі жағынан әлемде тоғызыншы орында тұрған республикада 25 мың шақырымнан астам республикалық маңызы бар автомобиль жолдары бар. Оларды отандық және шетелдік компаниялар салған. Жол құрылысы саласына көп жылдық тәжірибесі мен технологиясын енгізу үшін шетелдік фирмалар тартылған.
Қазір Қазақстанда Қытай, Түркия, Италия және Әзербайжан компаниялары жұмыс істеп жатыр. Дегенмен, тәуелсіздік алған 30 жыл ішінде бұл салада өзін танытқан бірде-бір әлемдік бренд елімізге келген жоқ.
"Оның себебі көп. Қазақстанның климаттық ерекшеліктерінен бастайық. Яғни, жолдарды үнемі Еуропа елдері, Оңтүстік Корея, Түркия және Дубай жолдарымен салыстырып жатады. Бірақ бізде, мысалы, еліміздің солтүстігінде ауа температурасы жазда плюс 40 градусқа дейін жылыса, қыста минус 40-қа дейін төмендейді. Ал климаттың бұлай өзгеруі топырақтың күйіне және басқаларға әсер етеді.
Екінші себеп - жол құрылысы жобасы. Яғни, оны құрастыру кезінде тауарлар мен қызметтердің бағасы ұлттық статистикадан алынады. Бірақ өздеріңіз білетіндей, статистика мен нарық бір-бірімен "байланыспайды". Нарық өз ережесін белгілейді, ал статистика артынан жүреді. Сондықтан елімізде сапалы жолдар бәріміз қолданатын сапасыз өнімге айналып барады", - деді "ҚазАвтоЖол" АҚ басқарма төрағасы Мейірхат Қасымбаев.
Сондай-ақ ол Қазақстанда мамырда басталып, қазанда аяқталатын құрылыс маусымы туралы да айтты.
"Жұмыстың маусымдылығы да әсер етеді, өйткені маусымнан маусымға адамдар мен техниканы жұмылдыру қиын. Сондықтан, қыста мердігерлер қызметкерлерді өз есебінен ұстауға мәжбүр, ал басқа елдерде БАӘ және басқаларында құрылыс маусымы жыл бойына созылады.
Сонымен қатар, Қазақстанда жол-құрылыс техникасы мен олардың қосалқы бөлшектері өндірілмейді. Бұл да құрылыс қарқынына кері әсер етеді, өйткені бұзылған жағдайда мердігерлер басқа елдерден қосалқы бөлшектерге тапсырыс беріп, олардың жеткізілуін күтуге мәжбүр. Бұл әсіресе пандемия кезінде байқалды", - деді Қасымбаев.
Оның айтуынша, жолдардың сапасыздығына құрылыс технологиясының сақталмауы да әсер етіп отыр.
"Кейде мемлекеттік мекеме ұсынатын тапсырыс беруші жолды белгілі бір мерзімге дейін пайдалануға беру керек екенін айтып, мердігерді қысады. Сосын технологиялық процестерді, жұмыс ерекшелігін, аймақтың климаттық жағдайын ұмытып, осы мерзімде бітіруге тырысады.
Тағы бір мәселе, "бір күннен белгіленген күнге" дейін жол салуды қолға алып: лентасын кесіп, құны 30 миллиард болатын жобаға үш миллиард теңге бөлеміз. Сосын қаржыландыру қашан қайта ашылып, қалған 27 миллиард бөлінеді деп отырамыз. Қаржы министрлігі бөлінген ақшаны қысқарта ма, жоқ па, өзіміз де тапсырыс беруші ретінде білмейміз. Яғни, бұл салада жоспар жоқ. Сондықтан қазір қаржымен қамтамасыз етілмеген жобаларды бастамауды ұсынып отырмыз. Саннан сапаға көшейік", - деп қосты ол.
Қасымбаев жол салумен айналысатын мердігерді таңдау бойынша конкурстардың тартымдылығы шетелдік компаниялар арасында өте төмен екенін атап өтті. Әлемдік жетекші фирмалардың қызығушылығы ішкі нарықтың тұрақсыздығын, жобалардың құнын және құрылыс нормаларына қатысты заңдағы олқылықтарды азайтады. Осыған байланысты "ҚазАвтоЖол" басшысы жобалау құрылымы мен оған деген көзқарастарды түбегейлі өзгертуге шақырады.
"Бізге жобалық құрылымды және оның бағасын түбегейлі өзгерту керек, өйткені бұлар сапалы жол құрылысының негізі саналады. Расында, дамыған елдердің әлемдік жетекші компаниялары сапасыз дизайн мен арзан баға кесірінен, бізге келгісі келмейді. Ал елде ұсынылған шетелдік фирмалардың ішінде ірілері жоқ. Меніңше, Қазақстанға бәрі алдын ала төлем алу үшін келеді, кейін баға көтерілгенін айтып, құрылыс мерзімін кешіктіреді. Міне, солай", - деді Қасымбаев.
Айта кетерлігі, Қазақстанның жол құрылысы саласында көптеген мәселелер қордаланып қалған. Бұған Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың өзі бір емес, бірнеше рет назар аударған болатын. Сондықтан Қасымбаев басқа да мемлекеттік органдарға оның бастамасына тезірек қосылуға кеңес береді. Мақаланың толық нұсқасын мына сілтемеден оқи аласыз.
Сілтемесіз жаңалық оқисыз ба? Онда Telegram желісінде парақшамызға тіркеліңіз!
