Қазақстандық алып туралы не білеміз?: 06 сәуір 2023, 10:00

TSO_stories_kaz_done

Теңізшевройл

ҚАЗАҚСТАНДЫҚ АЛЫП ТУРАЛЫ НЕ БІЛЕМІЗ?

"Теңізшевройл" - мұнай, газ және күкірт өндірумен, өңдеумен айналысатын жетекші қазақстандық кәсіпорын. Компания үйлерді жылытатын, көліктерді толтыратын, бизнесті қолдайтын және қоғамға пайда әкелетін өнімдерді қауіпсіз және үздіксіз шығарады.

ТЕҢІЗ ЖОБАСЫНЫҢ ТАРИХЫ
Теңіз кенішіндегі алғашқы ұңғыны бұрғылау 1976 жылы 24 маусымда басталды. Ұңғы үш жыл бойы бұрғыланып, 1979 жылы 18 желтоқсанда сынақтан сәтті өтті. Небәрі 2,5 сағатқа ғана қосылған нысандағы мұнайдың тәуліктік қоры (дебиті), болжалды есептеулер бойынша, 475-600 текше метрді құрады. Бұл мұнай мен газдың үлкен қорының бар екендігі туралы қорытынды жасауға негіз болды.
37-ші ұңғыдағы апат,
1985 жыл
24 маусым күні №37 ұңғыда бұрғының ұшы 4467 метр тереңдікке жеткен кезде, мұнай-газ аралас бұрқақ атқылады. Артынан ұңғы өздігінен тұтанып, жалыны тым биікке көтерілген өрт лап етті. Бой берместен атқылаған бұрқақтың құрамында күкіртті сутегінің болуын, қабатішілік қысым мен температураның жоғары (+120 -+130°С) екенін ескерсек, Кеңес Одағының аумағында мұндай алапат апат болған емес!
Ұңғының аузында жұмыс істеу мүмкін емес еді. Жерден улы газ шығып жатты, атмосфералық ауа температурасы +400 - +500°C, ал топырақ температурасы +260 - +320°C шамасында болды.

399 күн мен түнге созылған тілсіз жаумен шайқас адамның жеңісімен аяқталды. Мамандардың бағалауы бойынша, осы кезең ішінде бес миллион тонна мұнай, 3,3 миллиард текше метр ілеспе газ және 660 миллион текше метр күкіртсутек өртеніпті.
№8 ұңғыны іске қосу,
1991 жыл
1991 жылы 6 сәуірде мұнай мен газды бөліп айдайтын бірінші кешенді технологиялық желінің тарихи іске қосылуы жүзеге асырылды. Кешкі сағат 18.00-ге таман T8 ұңғысы іске қосылып, Орталық кәсіпшілік манифольд, слаг-кетчерден тұратын 15-ші топтық өлшеу қондырғысын қоса алғанда, кәсіпшіліктің мұнай жинау жүйесінің тізбегі өтті және алғашқы мұнай ақыры зауытқа жетті. Зауыттық кешенге күкіртсутегі мен қоспалардан тазарту үшін шикі мұнай жіберілді. Теңіз мұнай-газ кешені іске қосылып, мұнайды өнеркәсіптік өндіру басталды.
"Теңізшевройл" бірлескен кәсіпорнының құрылуы,
1993 жыл
6 сәуірде Қазақстан Республикасы мен американдық Chevron корпорациясы арасындағы бірқатар келіссөздердің нәтижесінде келісімге қол қойылып, "Теңізшевройл" қазақстандық-американдық бірлескен кәсіпорны құрылды. Теңізбен бірге ТШО-ның құрамына жақын жерде орналасқан Королев кен орны да енді.
Теңіз әлемдегі ең ірі кен орындарының бестігіне кірді. Оның қоры 3,1 миллиард тонна мұнайды құрайды, ал Королевское кен орнында 200 млн тонна мұнай болды.

ӨНДІРІС ЖӘНЕ ТАСЫМАЛДАУ
1993 жылы жаңа "Теңізшевройл" кәсіпорынның мұнай өндіру көлемі небәрі 1 миллион тоннаны құраса, 2022 жылдың қорытындысы бойынша өндіріс көлемі 29,2 миллион тоннаға дейін өсті.
Құйылған инвестициялардың, озық технологиялар мен талантты қызметкерлердің арқасында ТШО өндіріс көлемін ұлғайтып, ел экономикасына елеулі үлес қосып келеді. 30 жылдың ішінде "Теңізшевройл" кәсіпорнының Қазақстан Республикасының бюджетіне салық, жалақы, ҚР дивиденді, қазақстандық тауарлар мен қызметтерді сатып алу түрінде 176 миллиард доллары көлемінде тікелей төлем жасады.
Осы уақыт ішінде 300 000 адам кеніште жұмыс істеп, халықаралық деңгейде тәжірибе жинақтап, білім алуға мүмкіндік алды.
Қауіпсіздік – ең басты қажеттілік!
"Safety first! Бәрінен бұрын – қауіпсіздік!" – бұл ұран "Теңізшевройлдың" барлық бағыттары бойынша жүргізіп жатқан кең ауқымды жұмысының басты мақсатына айналды.

Біріншіден, бұл – бірыңғай арнайы киім. Екіншіден, кеніштің өндірістік аумағы арнайы рұқсат беру тәртібі қолданыла отырып, қауіптілік дәрежесі бойынша түрлі аймақтарға бөлінді. Үшіншіден, 1993 жылдан бастап "Теңізшевройлда" қызметкерлерді қауіпсіздік техникасының талаптары және оларды тәжірибеде қолдану бойынша міндетті оқыту жүйесі жұмыс істей бастады.
Әлемдік рекорд,
2000 жыл
"Теңізшевройл" тәулік ішінде 370-тен астам вагон-цистернаны (22 500 тонна) толтырудың ең жоғарғы деңгейіне жетті, ал жыл бойына 8 миллион тонна шамасында мұнай құятындай мүмкіндікке ие болды. Бұған дейін бірде-бір компания теміржолмен осынша мөлшердегі мұнайды тасымалдап көрмеген еді. "Теңізшевройлдың" теміржолмен мұнай тасымалдаудағы бұл жылдық көрсеткіші әлемдегі үздік нәтиже деп танылып, Гиннестің рекордтар кітабына енгізілді.
Теңіз мұнайының толайым жолы. КТК-ны іске қосу,
2001 жыл
1999 жылдың мамыр айында Ресейдің Новороссийск қаласының іргесіндегі Южная Озереевка кентінде Теңіз-Новороссийск бағыты арқылы өтетін КТК мұнай құбыры құрылысының алғашқы тасының қалануына арналған салтанатты рәсім өтті.
2001 жылдың 25 наурызында Теңіз кенішін Ресейдің теңіз терминалымен жалғастырған Каспий тұрба құбыры консорциумының 1480 шақырымға созылған Теңіз-Новороссийск құбыры арқылы мұнай айдаудың алғашқы сынағы басталды.
КТК Теңіз-Новороссийск
КТЖ-ді жетілдіру және 5-ші желіні іске қосу,
2000-шы жылдар
1-ші және 2-ші кешенді технологиялық желілердегі 700-ші қондырғыны жетілдіру алаулап жанған газдың едәуір көлемін технологиялық үдеріске қайтаруға ықпал етті. Зауыттың үстінде ұдайы жанып тұратын оты жалындаған алаулар 1990-шы жылдары және 2000-шы жылдардың бас кезінде Теңіз кенішінде болғандардың есінде қалды.
Қарқынды жұмыс істеп тұрған зауытты жетілдіру басталды, технологиялық қондырғылар түгелге дерлік жаңартылды. Кешеннің энергетикалық қуаты артты. Дәл сол 2000-шы жылдардың басында Теңіздегі алғашқы зауыт баршаға танымал заманауи сипатқа ие болды.
Нәтижесінде өндіріс көлемі артып қана қоймай, екі кешенді технологиялық желі мен "Бесінші желінің" (қосымша технологиялық желі) өндірген мұнайдың көлемі тұңғыш рет жылына 10 миллионнан, сұйылтылған пропан мен бутон шығару тәулігіне 50 мың тоннадан асты. Бұл "Теңізшевройлдың" әлемдік нарықта осы өнімді жеткізетін ірі қамтушылардың қатарына енуге мүмкіндік берді.
Теңіздің екінші тынысы,
2001-2008 жылдар
2008 жылы 5 маусымда Екінші буын зауыты және Шикі газды кері айдау кешені (ЕБЗ\ШГА) пайдалануға берілді. Бұл өндіріс көлемін екі есе арттырып, "Теңізшевройл" жылдық мұнай өндіру деңгейін 25 миллион тоннаға дейін жеткізді.
Екінші буын зауыты - әлемдегі ең ірі кешенді технологиялық желі, ол мұнайды тазалаудың кәсіпшіліктен зауытқа келген сәттен бастап цистерналарды немесе резервуарларды толтыру үшін шықанша барлық күрделі тазарту процестерін жүргізеді. Ұзындығы да ауқымды - бір шақырымға жуық.
Келешек кеңею жобасы – ТШО-ның ұңғы ернеуіндегі қысымды басқару жобасы 2016-2024 жылдар
ККЖ-ҰЕҚБЖ әлемдік энергетика саласындағы ірі күрделі жобалардың бірі болып табылады және ТШО-ның жұмыс істеу әдістерін түбегейлі өзгертеді.

ККЖ-ҰЕҚБЖ Теңізде шикі мұнай өндіру қуатын жылына шамамен 12 миллион тоннаға немесе тәулігіне 260 000 баррельге дейін ұлғайтуға мүмкіндік береді, ал Теңіздегі шикі мұнай өндірудің жалпы қуаты жылына шамамен 39 миллион тоннаны немесе тәулігіне 850 000 баррельді құрайды.
ККЖ-ҰЕҚБЖ

ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
Теңіздің және оған жақын орналасқан елді мекендердің ауасы әлемдегі өндірістік орындары бар ірі қалаларының ауасына қарағанда әлдеқайда таза.
Соңғы 10 жылда алаулардағы ілеспе газды жағу көлемі 95 %-ға төмендеді.

2018 жылдан бастап алаулардағы ілеспе газды жағу көлемі 57 %-ға төмендеді.
Теңізде қалдықтардың 63 %-ы қайта өңделеді.
Қалдықтардың 35-тен астам түрі қайта өңдеуге және әрі қарай өңдеуге жіберіледі.
Судың 49%-ы ТШО нысандарында қайта пайдаланылады.

ТҰРҒЫНДАРДЫ ҚОЛДАУ
"Теңізшевройл" – "Парыз" ұлттық байқауының әлеуметтік жауапкершілік бойынша бірнеше мәрте лауреаты.
ТШО-да әлеуметтік жобалар мүмкіндігінше көп адамға пайда әкелуі керек деп санайды. Яғни, бір адамды емдеуге болады немесе заманауи жабдықтармен жақсы жабдықталған аурухана салуға болады. Сіз бір талантты баланы тәрбиелей аласыз болмаса спорт немесе мәдени орталық ашу арқылы жүздеген баланың талантын ашуға мүмкіндік бере аласыз.
"Игілік" әлеуметтік-инфрақұрылымдық бағдарламасы аясында жыл сайын 25 миллион АҚШ доллары бөлініп тұрады.
ТШО қызметкерлері мен қауымдастықтарға арналған әлеуметтік бағдарламаларға 2,7 миллиард доллар инвестиция салынды, оның ішінде 310 миллион доллар әлеуметтік инфрақұрылымға бағытталды.

Барлығы 100-ден астам жоба (мектептер, ауруханалар құрылысы) іске асырылды, соның арқасында мыңдаған жаңа жұмыс орындары құрылды.
2010 жылдан бастап жалпы сомасы 14 миллион долларға ҮЕҰ-ның 108 әлеуметтік жобасы іске асырылды.
Қаржыландырылған жобалардың ішінде:

Құлсары қаласындағы сумен жабдықтау жүйесін қайта құрылымдады, іс жүзінде толық ауыстырды.

COVID-2019. Пандемия басталғаннан бері Атырау өңірінде коронавируспен күреске, халықты қолдауға және медициналық жабдықтар мен керек-жарақтарды сатып алуға "Теңізшевройл" шамамен 18 миллион АҚШ долларын жұмсады.

Құлсары қаласында орталық аудандық аурухана мен балабақшалар, Атырау қаласында мектеп салды.

ҚАЗАҚСТАНДЫҚ МАМАНДАРДЫ ДАМЫТУ
"Теңізшевройл" Қазақстандағы мұнай-газ саласы үшін мамандардың үздік ұстаханасы атанды.
ТШО-ның қазақстандық қызметкерлерінің компанияда негізгі басшылық және техникалық лауазымдарды атқаруға көбірек мүмкіндіктері бар.
2010 жылдан бастап ТШО 86 мыңнан астам оқыту курстарын өткізді.

2008 жылдан бері қазақстандық қызметкерлердің дамуына 93 миллион доллар салынды.
ТШО-дағы орта буын әйел-менеджерлердің саны 30%-ды құрайды.
95 % – 1993 жылғы 50%-бен салыстырғанда Келешек кеңейту жобасы аяқталғаннан кейінгі қазақстандықтар үлесінің нысаналы көрсеткіші.

Қазақстан экономикасына және қазақстандық үлесті дамытуға қосқан үлесі

2022 жылғы "Қазақстан Республикасының үздік салық төлеушісі" атағының иегері

14,5 миллиард доллар – ТШО-ның тарапынан Қазақстан Республикасының бюджетіне 2022 жылдың қорытындысы бойынша жасалған тікелей төлем.

176 миллиард доллар – "Теңізшевройл" компаниясы тарапынан 1993 жылы құрылған сәттен бастап Қазақстан Республикасының экономикасына салық, жалақы, ҚР дивиденді, қазақстандық тауарлар мен қызметтерді сатып алу түрінде көлемінде жасалған тікелей төлем.

ТШО-ның Қазақстан экономикасына қосқан үлесі (доллармен).
Картаның интерактив нұсқасын мына сілтемеден көре аласыз.

Ұқсас метариалдар

БИЗНЕС-МЕКТЕП "ІРІ МҰНАЙ-ГАЗ САЛАСЫНА ҚАМТУШЫ БОЛУДЫҢ ЖОЛЫ ҚАНДАЙ?"

Арнайы жоба қазақстандық кәсіпкерлерге, Қазақстанның қай өңірінде болғанына қарамастан, жаһандық мұнай-газ саласының қамтушысы болуды үйренуге мүмкіндік береді. Кейстер алғаш рет қазақ және орыс тілдерінде онлайн форматта – мақалалар, видеолар, подкасттар түрінде ұсынылды. Шабыт сыйлайтын жетістік хикаялары ТШО-мен ынтымақтастықта халықаралық нарықтарға шыға алған қазақстандықтар туралы әңгімелейді.

Оқу

Made on

Tilda