Сағынтаев Алматы әкімі қызметінде несімен есте қалды?

Бақытжан Сағынтаев Алматы әкімі қызметінде несімен есте қалғаны туралы Tengrinews.kz тілшісі материалында.

Сағынтаев Бақытжан Әбдірұлы 1963 жылы 13 қазанда дүниеге келген. 1985 жылы Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетін экономист мамандығы бойынша бітірген. Экономика ғылымдарының кандидаты. Еңбек жолын 1985 жылы Алматы халық шаруашылығы институтының саяси экономия кафедрасының оқытушысы болып бастаған.

2004-2006 жылдары Табиғи монополияларды реттеу агенттігі төрағасының орынбасары, кейін төрағасы болған. Төрт жыл бойы Павлодар облысын басқарған. 2016 жылы ол Қазақстанның премьер-министрі болып тағайындалып, бұл қызметте екі жарым жыл жұмыс істеген. Осыдан кейін ол Мемлекеттік хатшы болып тағайындалды, бірақ бір ай жұмыс істеместен, ел Президенті Әкімшілігінің басшысы болып тағайындалды.

2019 жылдың 28 маусымында Бақытжан Сағынтаев Алматы қаласының әкімі болып тағайындалған.

Сейфуллин көшесіндегі "түнгі көбелектерге" қарсы күрес

Сағынтаев әкім болып тағайындалғаннан кейін бірден қала аудандарындағы жағдаймен танысуға кірісті. Түрксіб ауданын аралау кезінде тұрғын Әділжан Разиев Сейфуллин көшесі бойындағы жезөкшелерге қарсы шара қолдануды өтініп, әкімге жүгінген.

"Қыздар тұрады. Отбасы, бала-шағамен бұл жерден өте алмайсың, ұят", - дейді қала тұрғыны.

Сағынтаев дереу Полиция басқармасы бастығының орынбасарына жұмыстар жүргізуді тапсырды. Келесі күні, яғни 2 шілдеде полицейлер Сейфуллин даңғылында жезөкшелерді анықтау мақсатында жергілікті рейд жүргізді.

Сурет: © Шоқан Алхабаев

Аудандар мен "қала маңын" аралау

Бақытжан Сағынтаев алғашқы аптада қаланың, әсіресе шеткі аймақ саналатын елді мекендердің негізгі мәселелерімен танысты. Әкім кейбір тұрғындарды үйіне барып таңғалдырды.

Сағынтаев Түрксіб ауданын аралау барысында тозығы жеткен тұрғын үй мәселесімен танысып, жөндеу жұмыстарын жандандыруды тапсырды. Жетісу өңірінде Сейфуллин-Жансүгіров жолайрығының құрылысын жеделдету, сондай-ақ балалар алаңқайларының құрылысын қамтамасыз ету және қоғамдық бақтарды ретке келтіруді тапсырды. Медеу ауданындағы таулы алаптардағы қауіпті аймақтағы құрылыс мәселесін шешуді тапсырды. Наурызбай ауданында Таусамалы, Ақжар, Құрамыс ықшамаудандарының тұрғындары ауызсудың жоқтығына шағымданды.

Қорытынды бойынша Сағынтаев қаланың негізгі проблемаларын, соның ішінде жұмыс орындарының жетіспеушілігі, тұрғын үйлердің қолжетімсіздігі, экология, медициналық қызмет көрсету сапасы мен қоғамдық қауіпсіздікті айтты. Ол Алматыны "Шекарасыз қала" қағидаты бойынша дамыту керек екенін айтты. Орталық пен шет аймақтарды дамытудағы, әсіресе бөлінген бюджетке қатысты теңгерімсіздікті жойып, елді мекендердің мәселелерін жедел шешу үшін нақты жоспарлар әзірлеуді тапсырды.

Алматыда миллион ағаш отырғызу және автобус жүргізушілері мәселесі

Сағынтаев 2019 жылдың тамызында бір ай әкім болғаннан кейін үш жылдық Jasyl Almaty жобасының басталғанын, оған сәйкес 2022 жылға дейін қалада миллионнан астам жаңа ағаш отырғызылатынын мәлімдеді.

Әкім қоғамдық көлік жұмысын да сынға алып, "білікті жүргізушілер жоқ, кез келген адамды жұмысқа алады" деп, жаңа жүргізушілер даярлау жұмысын күшейтуді тапсырды. Сондай-ақ, Сағынтаев қалада 200 жаңа автобус сатып алынатынын және қаланың барлық троллейбус желісін қайта жаңғырту жұмыстары басталатынын айтты. Айта кетейік, 2019 жылы Алматыға 200 жаңа автобус келмеген, троллейбус желісін қайта жөндеу жұмыстары әлі аяқталмаған.

Әл-Фараби даңғылы мен ҮААЖ-да сағатына 80 шақырым жылдамдықпен жүру және веложолдарды қысқарту

Бақытжан Сағынтаевтың қоғамдағы ең көп талқыланған шешімдерінің бірі әкім қызметінде ірі қалалық магистральдарда сағатына 80 шақырым жылдамдық режимін қайтару болды, бұл учаскелердегі жылдамдық 2019 жылдың қаңтарында әкім Бауыржан Байбектің тапсырмасы бойынша апаттылықты азайту мақсатында төмендетілген. Әкімдік өкілдері 800-ден астам жүргізушінің шағымына байланысты бұрынғы жылдамдықты қайтару туралы шешім қабылдағанын айтты.

Байбектің шешімдерінің күшін жою және "хайп"

Әкімнің алғашқы шешімдерінен кейін әлеуметтік желілерде Сағынтаев бұрынғы әкімдер кезінде қабылданған бұрынғы нормаларды толығымен алып тастап жатыр деген пікір тарай бастады. Сағынтаев бұл оның шешімдерін дұрыс түсіндірмеу екенін айтты. Әкімнің айтуынша, Панфилов көшесінің тұжырымдамасын қайта қарау, қоршауларды қайтару, қала көшелеріндегі қозғалыс жолақтарын алып тастау туралы қауесеттер бос сөз және хайп.

Бизнеске баса назар аудару және "Алматының ерекше мәртебесі туралы" заң

Әкім лауазымына келген Бақытжан Сағынтаев қаланың дамуындағы шағын және орта бизнестің үлкен рөлі туралы жиі айтты. Ол бизнесмендердің қолайлы қызметі үшін жағдайлар жасалатынын және салық жинауды арттыратынын мәлімдеді. Сағынтаев бизнесмендерге "Алматы қаласының ерекше мәртебесі туралы" заңды өзгерту бойынша бірлесіп жұмыс істеуді ұсынды. Қала басшысы бизнесмендерді осы заңға өзгерістер енгізу бойынша жұмысқа кірісуге шақырды.

"Ата мұны сақтап қалуы керек" және экология мәселелері

2019 жылғы қазанның аяғында Президент қатысқан кеңесте әкім қала тұрғындарын мазалайтын мәселелердің бірі - нашар экология мен ауа сапасы екенін айтты. Ол ЖЭО-2-ні газға ауыстыру атмосфераға шығарындыны 17 есе азайтуға мүмкіндік беретінін айтты. Оның мәліметінше, 2018 жылы ЖЭО-2-нің зиян заттар шығарындысы 27 пайыз болған. Ол "Самұрық-Энерго" ЖЭО-ны газға көшіру бойынша жобаның ТЭЦ-ін және нұсқаларын әзірлеп жатқанын айтты.

Сол жылдың желтоқсанында Kazakhstan Urban Conference конференциясында әкім немересімен Шымбұлаққа сапары туралы айтып берді.

"Менің немерем бар, ол 10 жаста. Ол терезеден әдемі таулар, ағаштар, қарағайлар, шыршаларды көріп, маған: "Ата, мұның бәрін сақтауың керек", - деді Сағынтаев.

Кейінірек, 2020 жылдың ақпанында Сағынтаев станцияны газға ауыстыру нұсқалары сол жылдың мамырына  дейін берілуі керек екенін айтты.

Қисайған көпқабатты үйлер

2019 жылдың 11 желтоқсанында Зерделі-6 (бұрынғы Алғабас) шағынауданындағы № 179 үйдің тұрғындары көпқабатты үйлердің қисайып кеткеніне шағымданды. Алматылықтар әкімдікке ұжымдық хат жазды. Әкім оған жауап беріп, тексеру жүргізуді, сондай-ақ құлаған үйдің тұрғындарын уақытша көшіруді тапсырды. Әкімдікте өлшеулерден кейін қисаю бар екенін растады, бірақ шамалы. 2020 жылдың шілдесінде Алматы әкімі Бақытжан Сағынтаев үйді қалпына келтіріп, тұрғындар өз пәтерлеріне орала бастағанын хабарлады. Сонымен қатар, тексеруден кейін Алғабастағы тағы 10 үй нығайтуды қажет ететіні белгілі болды.

Сурет: Tengrinews.kz/Әлихан Сариев

Алматыдағы карантин, блокбекттер және бизнеске келтірілген залал

2020 жылғы 17 наурызда Бақытжан Сағынтаев эпидемиологиялық жағдайдың нашарлауына байланысты 19 наурызда сағат 00:00-ден бастап қалада карантин енгізілетінін мәлімдеді. Қала маңында 27 блокбекет орнатылды, ал кейін қала тұрғындарының еркін жүріп-тұруы бір жылға шектелді. Әкім мемлекеттік мекеме қызметкерлерін, кәсіпорындар, мекеме басшыларын қызметкерлерді қашықтан жұмысқа ауыстыруға шақырды.

Кейін әкімнің тапсырмасы бойынша алматылықтарды қолдау шарасы ретінде барлық коммуналдық төлем уақыты кейінге шегерілді.

Жалпы, әкім Алматының бас санитария дәрігері мен мемлекеттік комиссия қабылдаған карантин шектеулерді қолдады. 2020 жылдың мамырында қала әкімі карантин мен елдегі ТЖ режимі салдарынан Алматы 100 миллиард теңгеден айырылғанын мәлімдеді.

Сурет: Tengrinews.kz

Талғар және Қаскелең электр пойыздары және LRT құрылысын тоқтата тұру

2020 жылдың мамырында Бақытжан Сағынтаев қала билігінің жоспарларына Алматы - Талғар, Алматы - Қаскелең және Алматы - Ұзынағаш бағыттары бойынша электр пойызының құрылысы кіретінін хабарлады. Жобаны "Қазақстан темір жолы" қолдауымен дамытпақшы болған, алайда кейіннен "ҚТЖ" оны қаржыландырмайтыны белгілі болды және жеке инвесторды іздеу басталды.

Сондай-ақ, Сағынтаев LRT жобасын іске асыру үшін компанияны таңдауға арналған конкурс бойынша жұмыстарды тоқтатты. Әкімнің айтуынша, Үкімет жобаны метроны дамыту пайдасына қаржыландырудан бас тартқан. Жоба үшін жеке инвесторды іздеу басталды, ол бірнеше жылға созылды.

Жол айрықтарын салу және көшелерді ұзарту

Қаланы басқарған 2,5 жыл ішінде Сағынтаев көлікке арналған инфрақұрылымды дамытуға көп көңіл бөлді. Ол Абай даңғылын ұзарту үшін учаскелерді сатып алу қарқынын арттыруды тапсырды, Рысқұлов көшесі мен Емцов көшесіндегі жолайырықтардың құрылысын 2021 жылдың желтоқсанына дейін, Сейфуллин көшесі мен Жансүгіров көшесінің құрылысын 2022 жылдың желтоқсанына дейін, Құлжа тасжолы мен Бұқтырма көшесінің (Аэропорт айналымы) қиылысында 2022 жылдың ақпанда аяқтау мерзімдерін анықтады.

2021 жылдың қаңтарында ол Сейфуллиндегі жолайрығының құрылысын жеделдетуді тапсырды. Сәуірде әкімдікте тағы бір жолайрығы Мөңке би мен Саин көшелерінің қиылысында салынатынын хабарлады. 2021 жылдың қазанында Тілендиев көшесі мен Солтүстік жартылай айналма жолды солтүстік бағытта үлкен Алматы айналма автомобиль жолына ұзарту басталды.

21 қарашада Бұқтырма көшесі мен Құлжа тасжолы қиылысының салынып жатқан көлік айрығында эстакада бойынша қозғалыс ашылды. 14 желтоқсанда Бақытжан Сағынтаев Рысқұлов даңғылы мен Емцов көшесінің қиылысындағы жолайрық бойынша қозғалысты бастады. Сол күні Абай даңғылының учаскесі ашылды.

Алматыда мерекелерді тойлауға тыйым

2020 жылдың қыркүйегінде шектеулерге байланысты Алматыда қала күні ұзақ уақыт бойы алғаш рет салтанатты мерекелерсіз өтті. Барлық іс-шаралар онлайн өтті және қала тұрғындарының мерекелік көңіл күйі мүлдем болмады. Жыл аяғына қарай Алматыда барлық жаңажылдық іс-шаралар тоқтатылды, ал әкім қала тұрғындарын үйде отыруға және қонаққа бармауға шақырды. Бір жылдан кейін осындай жағдай қайталанды. Алматыда тағы да Қала күні, Тәуелсіздіктің 30 жылдығы тойланбады, ал Жаңа жылға қала безендірілмеді.

Құрылыс аялдамалары және қала құрылысы ережелері

2021 жылғы мамырда мәслихат депутаттары Президенттің тапсырмасына және әкімнің шешіміне сәйкес әзірленген қалада құрылыс салудың жаңа ережелерін қабылдады. Алматыда ғимараттар бір-бірінен қабатына байланысты орналасуы тиіс арақашықтық орнатылды. 2020 және 2021 жылдары қалада қала орталығының "нүктелі" құрылысы деп аталатын жобалар айналасында бірнеше рет дау шықты. Кейбір жағдайларда бұл жағдайға әкімнің өзі араласқан.

2021 жылдың ақпаныда ол жергілікті тұрғындармен кездесуден кейін Алтын бесік шағынауданында тоғыз қабатты студенттік жатақхананың құрылысын тоқтатуды тапсырды. Сол айда ол Назарбаев пен Сәтбаев көшелері қиылысындағы учаске құрылысына қатысты шағымдарға жауап берді. Ол туындаған жағдайды егжей-тегжейлі түсінуді және мәселені зерттеу кезінде құрылысты тоқтатуды тапсырды.

Шілдеде Сағынтаев Абай 130 тұрғын үй кешенінде 12 қабатты үй салуға тыйым салуды тапсырды. Серуендеу аймағын ұйымдастыру жобасы қайта қаралуы тиіс болатын. "Самал-3" ықшамауданындағы учаскені игеруге де әкім араласты. 

Шабуыл және отставкаға кету туралы петиция

Қаңтардағы қайғылы оқиғалар кезінде - Алматыдағы бүлік пен тәртіпсіздіктер, әкімдікке шабуыл, өрт, полицейлерге шабуыл, бизнес нысандарын тонау кезде қала әкімі бірнеше күн бойы ешқандай үндеу жасаған жоқ. 9 қаңтарда Сағынтаев 6 қаңтарда жедел штабтан шығып, әкімдікке барғаны белгілі болды. Әкімнің кортежіне оқ атылған. Әкімнің жүргізушісі жарақат алып, Сағынтаев өзі зардап шекпеген. Бірақ Алматы телеарнасының жүргізушісі қаза болды, оның көлігі әкімнің кортежінде болған. Сондай-ақ, әкімдік пен каналдың екі қызметкері жарақат алған.

Бұл оқиғаның мән-жайын әкім кейінірек телеарналар мен шетелдік блогерлерге берген бірнеше сұхбатында айтып берді. Сағынтаевтың кортежіне шабуыл жасау сәті видеоға түсіп қалған.

Алматы тұрғындарының бір тобы қиын күндерде халық алдына шықпауына байланысты әкімнің орнынан түсуі туралы петиция ұйымдастырды. Сұхбат барысында ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев петиция туралы айтып, ол Сағынтаевты бұл жағдайға айыптамайтынын, бірақ алматылықтар пікірін ескеруге міндетті екенін және кадрлық шешімдер туралы егжей-тегжейлі кейінірек белгілі болатынын мәлімдеді.

Сілтемесіз жаңалық оқисыз ба? Онда Telegram желісінде парақшамызға тіркеліңіз!