17 қыркүйек 2014 | 11:08

Жанар-жағармай бағамы 180 теңге болуы мүмкін бе?

Алаш айнасы иллюстрациясы

Кешелі бері еліміздің Энергетика министрлігі елдегі жанармай тапшылығын толық жоюға шамаларының келмей жатқанын мойындады. Бұған дейін «жанар-жағармай бағасын тұрақты ұстап өсірмейміз, тапшылықтың орнын толтырамыз» деп келген Энергетика министрінің орынбасары, Ұзақбай Қарабалин кеше «өнімді Ресейден алатын жеріміздегі бағалары өте жоғары. Бізде 128 теңге болса, біз ол өнімді Ресейден 160 теңгеден аламыз. Дизель отынының жағдайы да сондай. Бізде 115 теңгеден сатамыз, ал бұл өнім Ресейде 170 теңгенің айналасында» деп ағынан жарылды. Қазір елдегі жанармай тасымалдаушы ірі компания саналатын «Қазмұнайгаз» ішкі нарықтағы тапшылықты болдырмау мақсатында шығын көріп отырса да Ресейдің жанармайын қымбат бағаға тонналап сатып алуға мәжбүр. Десек те, мамандарымыз болашақта халық тұтынатын АИ-92 өнімінің тапшылығы одан әрі ушыға түсетінін, бұл тікелей өнім бағасына әсер ететінін алға тартып отыр. «Алаш айнасы» мәселенің мәнін тарқатып көруді жөн көрді.

Кешелі бері еліміздің Энергетика министрлігі елдегі жанармай тапшылығын толық жоюға шамаларының келмей жатқанын мойындады. Бұған дейін «жанар-жағармай бағасын тұрақты ұстап өсірмейміз, тапшылықтың орнын толтырамыз» деп келген Энергетика министрінің орынбасары, Ұзақбай Қарабалин кеше «өнімді Ресейден алатын жеріміздегі бағалары өте жоғары. Бізде 128 теңге болса, біз ол өнімді Ресейден 160 теңгеден аламыз. Дизель отынының жағдайы да сондай. Бізде 115 теңгеден сатамыз, ал бұл өнім Ресейде 170 теңгенің айналасында» деп ағынан жарылды. Қазір елдегі жанармай тасымалдаушы ірі компания саналатын «Қазмұнайгаз» ішкі нарықтағы тапшылықты болдырмау мақсатында шығын көріп отырса да Ресейдің жанармайын қымбат бағаға тонналап сатып алуға мәжбүр. Десек те, мамандарымыз болашақта халық тұтынатын АИ-92 өнімінің тапшылығы одан әрі ушыға түсетінін, бұл тікелей өнім бағасына әсер ететінін алға тартып отыр. «Алаш айнасы» мәселенің мәнін тарқатып көруді жөн көрді.

Отандық мамандардың пайымдауынша, қазірде Еуропаның Ресейге салған санкцияларының салдарынан көрші елде жанармай өндіру саласында үлкен қиындық туындап отыр. Жуырда «Роснефть» компаниясына қарасты Ачинск мұнай өңдеу зауытында үлкен апат орын алған болатын. Сонымен қатар, тағы бірнеше ресейлік зауыттар өз жұмысын тоқтатқан. Ал бұдан барып біздің Ресейден алатын өнім бағасы қымбаттап кетті. Отандық сарапшыларымыз бұл ретте қазір елдегі жанармай тасымалдаушы компаниялардың расымен де тығырыққа тіреліп отырғанын жасырмайды.

Марал Төртенова, сарапшы-маман:

– Қазірде жанармай тасымалдаушы компаниялардың өнім бағасын өсіруге рұқсат сұрап отырғаны мәлім болды. Бірақ біздегі құзырлы орындар оларға рұқсатын бермейтінін де айтып отыр. Бірақ нарықтың заңына сай бағаны тежеп ұстауға кейде мүмкін болмай қалады. Себебі өзіңіз ойлаңыз, кеше елдегі мұнай өнімін тасымалдаушы компаниялар Ресейден АИ-92 бензинін 160 теңгеге алып, елге әкеліп оны 128 теңгеден сатып отырғандарын, дизелді отынды 170 теңгеден алып, елге әкеліп 115 теңгеден сатылымға шығаратындарын айтты. Ресейден 160 теңгеге сатып алып, бізге 128 теңгеден сата беретін олар Қожанасыр емес. Олар нарықтың заңын білетін кәсіп иелері. Бұл енді өзінен өзі ешқандай түсім түсірмейтін әрекет. Сондықтан болашақта жанар-жағармайдың бағамы 180 теңгенің айналасын құрауы әбден мүмкін. Бұл ретте бағаны қанша жерден қолдан тежеп ұстағанымызбен нарық өз дегенін істейді. Ендеше мұны жасырудың еш қажеттілігі жоқ. Үкімет күзгі жиын-терім аяқталғанша бағаны уақытша ұстап тұра алар. Бірақ келер жылдың басынан бастап баға тағы да өсім береді.

Материалдың толық нұсқасын "Алаш айнасынан" оқи аласыздар...