1 қаңтардан бастап зейнетақы мен жәрдемақылар қалай өседі?

Қазақстанда 2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап жалақы, әлеуметтік төлемдер, жәрдемақы мен зейнетақы өседі, - деп хабарлайды Tengrinews.kz тілшісі.

Жалақының ең төменгі мөлшері бұрынғы деңгейде қалды - 42 500 теңге, ал ең төменгі зейнетақы артып, 800 теңгеге өсіп, 16 839 теңгеге тең болады. Зейнетақының ең төменгі мөлшері 2020 жылы 38 636 теңге болады, ал 2019 жылы 36 108 теңге еді.

Қазақстандықтардың зейнетақысы 2020 жылдан бастап индекстеледі. Қартыққа байланысты берілетін зейнетақы 7 пайызға ұлғаяды. Ал базалық зейнетақы 5 пайызға өседі, алайда төлемдер адамның еңбек өтіліне байланысты күнкөріс минимумына дифференциал өседі.

Ең төменгі күнкөріс деңгейі 1500 теңгеге дейін артып, 31 183 теңгеге тең болады.

Әскери қызметшілерге (мерзімді қызметтегі әскери қызметшілерден басқа) және арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының, мемлекеттік фельдъегерлік қызметтің қызметкерлеріне тұрғын үйді ұстауға және коммуналдық қызметтерді төлеуге ақшалай өтемақының айлық мөлшері 3 739 теңге болады.

Айлық есептік көрсеткіш (АЕК) 126 теңгеге ұлғайып, 2 651 теңгеге тең болады. Осыған байланысты мүгедектігі бойынша, асыраушысынан айрылу жағдайы бойынша, жасына байланысты Мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар, еңбек жағдайлары ерекше зиянды және ауыр жұмыстарда істейтін адамдарға арналған мемлекеттік жәрдемақы, балаларға арналған жәрдемақы (бір жолғы және бір жасқа дейінгі бала күтімі бойынша), сондай-ақ көпбалалы отбасылар мен ата-аналарға берілетін жәрдемақы артады.

Еңбекке жарамдықтан айырылу

2020 жылы еңбек өтілі мен әлеуметтік төлемдер мөлшері арасындағы байланыс күшейтіледі. Енді 71 айға дейін қоса алғанда - бес жыл және 11 айды қоса алғанда қатысу өтілінің қолданыстағы коэффициенттері сақталады, ал әрбір келесі толық жыл үшін бес жылдан артық коэффициент 2 пайызға арттырылатын болады.

Мысалы, 7 жыл бойы қорға ай сайынғы орташа табысы 100 мың теңге болатын мүгедектер аударым жасаған болса, әлеуметтік төлем мөлшері 31 080 теңге ала алады. Бұл төлемге мүгедектігі бойынша арнаулы жәрдемақыны қосу керек. Екінші топ мүгедегіне берілетін бұл көмек 2020 жылы 47 710 теңге болады. Төлемнің жалпы сомасы - 78 790 теңге.

Мысалы, мүгедектігі бойынша жәрдемақылар мынадай жолмен ұлғаяды: I топтағы мүгедектерге 59 872 теңге (күнкөріс минимумының 1,92 мөлшері), II топтағы мүгедектерге 47 710 теңге (1,53 КД), III топтағы мүгедектерге 32 431 теңге (1,04 КД) төленеді. Балаларға арналған мемлекеттік жәрдемақы (16 жасқа) I топ мүгедектігі барларға - 59 872 теңге (1,92 КД), II топ - 49 581 теңге (1,59 ӨМ), ІІІ топ - 37 420 теңге (1,20 КД). 16 жасқа дейінгі мүгедек балаларға 43 657 теңге (ең төменгі күнкөріс деңгейі - 1,4) төленеді.

Балалар жәрдемақысы

Бала тууына байланысты берілетін бір реттік жәрдемақы артады: бірінші, екінші және үшінші балаға - 100 738 теңгеге дейін (38 АЕК), төртінші баладан бастап 167 013 теңгеге дейін (63 АЕК).

Бала күтіміне берілетін ай сайынғы жәрдемақы, әйелдерге: бірінші - 15 270 теңге (5,76 АЕК), екінші балаға - 18 054 теңге (6,81 АЕК), үшінші балаға - 20 811 теңге (7,85 АЕК), төртінші және одан кейінгі балаларға - 23 594 теңге (8,9 АЕК).

12 желтоқсанда Сенат "Денсаулық сақтау саласындағы міндетті әлеуметтік сақтандыру мәселелері, әлеуметтік қамтамасыз ету мен мемлекеттік-жекеменшік әріптестік туралы заң жобасын қабылдаған. Осы заң жобасына сәйкес төрт баласы бар отбасыларға айына 42 500 теңге, бес баласы барларға - 53 125 теңге, алты баласы бар отбасыларға - 63 750 теңге, жеті және одан да көп баласы бар отбасыларға - 73 375 теңге төлеу жоспарланып отыр. Төлемдер отбасы табысының деңгейіне байланысты болмайды.

Асыраушысынан айырылғанда берілетін жәрдемақылар

Ата-анасының бірі болмаған жағдайда балалардың немесе еңбекке жарамсыз отбасы мүшелеріне ай сайын 26 818 теңге (ең төмен күнкөріс деңгейінен 0,86), екі адамға - 46 463 теңге (1,49 КД), үш - 57 689 теңге (1,85 КД), төрт адамға - 61 119 теңгеге (1,96 КД), арналған бес - 63 302 теңге (2,03 КД) арналған алты және одан да көп - 65 797 теңге (2,11 КД) төленеді.

Тұл жетім балалар 36 796 теңгеден (1,18 КД) алады.

Асыраушысынан айырылған отбасылардың әлеуметтік қорғалуын арттыру үшін әлеуметтік төлем мөлшері артады, алайда бұл асырауындағы адамдар санына байланысты болады. Мәселен, асырауында бір адам болса, оның коэффициентін 40-тан 50 пайызға дейін, асырауында екі адам болса - 50-ден 65-ке дейін, үшеу болса - 60-тан 80-ге дейін, төрт және одан көп болса - 80-нен 100 пайызға дейін көтеріледі.

Отбасының асырауында бір бала болса, жаңа параметрлермен есептегенде төлем сомасы 23 907 теңге, яғни бұл қазіргі қолданыстағы параметрмен есептегендегі сомадан 30 пайызға артық - 18 390 теңге. Асыраушысынан айырылуына байланысты мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақыны есепке ала отырып, төлемнің жалпы сомасы 43 910 теңгеден 49 448 теңгеге дейін өседі.