бойынша жаңалық Марокко

Қысқаша мәлімет

Орналасуы: Солтүстік батыс Африкада орналасқан мемлекет
Астанасы: Рабат
Ірі қалалары: Рабат, Касабланка, Фес, Марракеш, Танжер, Мекнес
Жер көлемі: 446,5 мың шаршы шақырым
Телефон коды: +212
Қазақстанмен уақыт айырмашылығы: -5 сағат
Сағаттық белдеуі: (GMT+1)
Виза: виза қажет
Тілі: араб
Валютасы: дирхем
Халқы: 36,03 миллион адам
Діни сенімдері: ислам
Жол қозғалысы: оң жақты қозғалыс
Тоқ көзінің түрі: Е, C. 220 В, 50 Гц

Марокко географиясы мен климаты

Марокко солтүстігінде Жерорта теңізінің суымен, батысында Атлант мұхитымен шектеседі. Гибралтар бұғазы Марокконы Еуропа материгінен бөліп тұр. Шығысында және оңтүстік-шығыста Алжирмен, оңтүстігінде - Батыс Сахарамен шектеседі. Сахара шөліндегі оңтүстік-шығыс шекара дәл анықталмаған. 

Құрлық шекараларының жалпы ұзындығы - 2 018 шақырым. Оның ішінде: Алжир - 1559 шақырым, Батыс Сахара (Марокко жаулап алған) - 443 шақырым, Испания (Сеута) - 6,3 шақырым, Испания (Мелилья) - 9,6 шақырым. Жағалау сызығы: 1835 шақырым.

Марокко - Африкадағы ең көрікті елдердің бірі. Біздің дәуіріміздің бірінші ғасырына дейін мемлекет аумағы шексіз саванна болды. Алайда, Сахара солтүстіктен біртіндеп жылжыды. Ол саваннаның бір бөлігін ығыстырды. Алайда, Марокко - Солтүстік Африканың ең жасыл мемлекеті. Елдің ландшафты өте алуан түрлі. Оңтүстігінде Сахара орналасқан. Солтүстікте және батыста Жерорта теңізі мен Атлант мұхиты бар. Ұлы Атлас таулары оңтүстік-батыстан солтүстік-шығысқа қарай созылып жатыр.

Марокко аумағы арқылы өту кезінде климат аздап өзгереді. Елдің Жерорта теңізінің жағалауында климат жұмсақ, субтропикалық. Мұнда орташа температура жазда + 24-28 градус (кейде + 30-35 градусқа дейін), қыста + 10-12 градус болады. Тәуліктік температура айырмашылығы 20 градусқа жетуі мүмкін.

Атлант мұхитындағы ауа массалары елдің солтүстік-батыс бөлігіне үлкен әсер етеді. Осыған байланысты мұндағы климат салқын, ал тәуліктік температураның төмендеуі елдің қалған бөліктерімен салыстырғанда әлдеқайда төмен. Атлас тауларында климат жердің биіктігіне байланысты. Жауын-шашын жылына 500-1000 мм аралығында, ал оңтүстігіне қарағанда, солтүстігінде жылына 200 мм-ге дейін түседі. Атластың батыс беткейлерінде мезгіл-мезгіл 2000 мм-ге дейін түседі. Жауын-шашын, тіпті көлемі су тасқыны жиі кездеседі, ал елдің оңтүстік-шығысында жауын-шашын мүлдем болмайтын жылдар болады.

© pixabay.com

Марокко экономикасы

Марокко - дамушы аграрлы ел. Марокко экономикасы салыстырмалы түрде либералды экономика ретінде қарастырылады, ол сұраныс пен ұсыныс заңы негізінде жұмыс істейді.

Негізгі байлығы - фосфориттер, оның қоры мен өндірісі бойынша Марокко әлемде үшінші (АҚШ пен Ресейден кейін) және экспортта бірінші (әлемдік экспорттың 30 пайыз) орын алады. Өнеркәсіптік маңызы бар көмір, темір, қорғасын және мырыш кендері, марганец, кобальт, мыс кен орындары, барит және фтор бар. Ағадыр мен әс-Сувейрада мұнай мен газ іздестіріліп жатыр. Басқа салалары: тамақ (қант, ұн, консервілер), тоқыма (өндірістің 80 пайыз экспортталады), былғары, химия (фосфат негізіндегі қышқылдар мен тыңайтқыштар), фармацевтика, цемент, автомобиль құрастыру (Renault, Fiat, Peugeot), жүк көліктері ("Форд", " Вольво", "Мерседес", "Хино", "Исузу") және автобустар.

Сонымен қатар, Марокко аграрлы ел болып қала береді, онда халықтың тең жартысы ауыл шаруашылығымен айналысады және экспортталатын өнімнің 1/4 бөлігін өндіреді. Негізгі дақылдары: жарма, цитрус жемістері, жүзім, зәйтүн, қант қызылшасы, қызанақ және ерте шығатын көкөністер, жемістер; альфа жиынтығы. Мал шаруашылығы, яғни, өнеркәсіптік сипатта, тауық еті мен жұмыртқа өндіретін бройлер өндірісі, Сахарада қосалқы және көшпелі мал шаруашылығы сақталған. Марокко Африкада сардиндер (экспортталған консервіленген тауарлар), осьминог пен мен тунец балығын аулауда жетекші орынға ие.

Барлық өндіріс саласында жұмыс істейтіндерге қарағанда қолөнершілер көп. Ескі қалалардағы қолөнершілер (Мекнес, Марракеш, Рабат, Сату, Тетуан, Фез және басқалары) кесте тігу, көркемөнер, құю, ою, керамика, тоқыма (ұлттық киімдер, жібек, сырмақ, мата), кесте тігу және тоқу жұмыстарымен айналысады. Кілемдер, кәдесыйлар, ерекше жиһаздар, ыдыс-аяқтар, алтын мен күмістен жасалған былғары байламалар, әйелдер зергерлік бұйымдары мен жалатылған қару-жарақ шетелде (әсіресе АҚШ пен Канадада) сатылады.
Экономиканың негізгі табыс көздерінің бірі - туризм. Жылына миллиондаған турист Марокко мемлекетінің көрнекті жерлері мен ғажайып табиғи ландшафттарын тамашалауға келеді.

Марокко тарихы

Марокконың тарихы мыңдаған жылдарды қамтиды. Бұл елдегі алғашқы адамдар, археологтар дәлелдегендей, 75 мың жыл бұрын өмір сүрген. Қазіргі дәуірде адамдар Мароккода б.э.д. 5000 жылы қоныстануға кірісті. Берберлердің ата-бабалары сол жерде біздің заманымызға дейінгі 3000 жылы пайда болған. Біздің заманымызға дейінгі 800 жылы финикиялықтар келді, олардың келуімен елдің тарихы түбегейлі өзгеріске ұшырады. Бірнеше ғасырдан кейін Марокко Ежелгі Рим колонияларының құрамдас бөлігі болды.

Ислам әлемдік аренаға VII ғасырда, араб әскерлері Арабиядан шыққан кезде кірді. Мысырды тез арада басып алып, арабтар 8 ғасырдың басында бүкіл Солтүстік Африканы өз бақылауына алды. Келесі ғасырда Солтүстік Африка бытырап кетіп, бұл Марокконың құрылуына ықпал етті. Фундаменталисттік бербер қозғалысы араб шапқыншылығынан туындап,, Марокко мен мұсылмандық Андалузияны (Испанияда) тез басып алды. Альморавидтер астанасы ретінде Марракеш қаласының негізін қалады, бірақ көп ұзамай олардың орнына Альмохадтар келді.

Арабтар Испаниядан қуылғаннан кейін, португалдар Марокко топырағында пайда болып, бұл елді біртіндеп өз колониясына айналдырды. 1800 жылдары Франция мен Испания Мароккоға үлкен қызығушылық таныта бастады. XIX ғасырдың аяғында еуропалық көпестердің пайда болуымен отаршылдық қайта құру дәуірі басталды. Кенеттен Франция, Испания және Германия елдің тамаша стратегиялық жағдайын және табиғи ресурстарының байлығына қызықты. Франция Марокко территориясын 1912 жылы басып алды. Испания кішкентай жағалаудағы протекторатты алды, Танжер халықаралық аймақ деп жарияланды. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде одақтастар күштері Солтүстік Африкадағы Германияға қарсы соғыс үшін Марокконы негіз ретінде пайдаланды. Соғыс аяқталғаннан кейін Сұлтан Мұхаммед V 1956 жылы ақыры Марокконың азат етілуіне қол жеткізген Тәуелсіздік партиясын құрды. Марокко Танжерді қайтара алды және Испания солтүстік Сеута мен Мелилья қалаларына қатысты кез келген шағымнан бас тартты. Мұхаммед V өзін 1957 жылы патша деп жариялады, кейінірек оның ұлы II Хусейн патша тағына отырды. Бұл танымал көшбасшы Марокконың жүрегінде өз орнын алды және Сахараның батысында Жасылдандыруды ұйымдастырды; Хусейннің ізбасарлары 350 мың ерікті, Испанияға жерді талап ету үшін минералды ресурстарға бай Сахрави аймағына (Батыс Сахара) сапар шекті.

Қазір Марокко - патша басқаратын тәуелсіз мемлекет. Ол БҰҰ мен Араб елдері лигасының құрамына кіреді.

Қазақстандық туристер үшін Марокко несімен тартымды?

Сонымен қатар, келушілерді ою-өрнектермен және әшекейлермен әдемі безендірілген діни ғимараттар қызықтырады, өзен аңғарынан басталатын елдің оңтүстігінде Бербер сәулет зонасы да көз тартады. Тафилалет оазисіне саяхат, испан және француз үстемдігі кезеңінде жасалған жайлы жерлер, қонақүйлер мен құмды жағажайлары бар жаңа аудандар, жыл сайын Марокко халықтарының фольклорлық фестивалдері, жағалаудағы теңіз курорттары жылына миллиондаған туристті тартпай қоймайды. Негізгі туристік орталығы Марракеш қаласы болып табылады.

Мароккода қонақүйлердің еуропалық классификациясы сақталған. Көбіне қонақүйлер араб стилінде жасалған, көбісі жағалауда орналасқан. Екі не, үш жұлдызды қонақүйлер теңізден 500-600 м қашықтықта, төрт-бес жұлдызды қонақүйлер жағалау сызығына жақын 200-300 м орналасқан.

13-30 жас аралығындағы демалушыларға арналған "Жастар қонақүйлері" бар. Кейбір 4-5 жұлдызды қонақүйлерде теңіз суымен толтырылған жылы бассейндер бар. Көптеген төрт-бес жұлдызды қонақүйлерде өзінің фитнесс клубтары мен талассотерапия орталықтары бар.

Мароккоға қалай жетуге болады?

Қазақстаннан Мароккоға тікелей рейстер жоқ. Көптеген басшылыққа алынған турлар Касабланкада басталады. Сондай-ақ, Касабланкадан жоғары жылдамдықтағы автокөлікпен Агадир, Эссауира және басқа да жағажай курорттарына оңай жетуге болады. Алматыдан ұшатын рейстер: Turkish Airlines, Аэрофлот, Lufthansa.

Мароккодағы көлік қозғалысы

Қалааралық автобустар аз және сирек жүреді (аралық уақыты - 20-25 минут, жол жүру құны - 5-10 MAD). Аялдамаларда кесте жоқ, аялдамалардың өзі жиі көрсетілмейді, сондықтан сіз жергілікті тұрғындардың нұсқауынсыз жолға шыға алмайсыз.

Экзотика сүйетін ақшасы бар туристерге түйе сатып алып, көлік орнына пайдалануға болады. Бір өркешті түйе шамамен 10,000 MAD тұрады.

Сонымен қатар, қалаларда үш адамға дейін таситын шағын таксилер жүреді. Олар ашық түстерімен, жалаушасымен айқын көрінеді. Жол жүру бағасы 1 шақырым үшін шамамен 10 MAD құрайды, жүргізушімен алдын-ала келісіп алған жөн, өйткені мұндай көліктерде есептеуіш жоқ. Қала бойынша көлікпен жүру орташа есеппен 10-50 MAD тұрады. Әуежайдан Касабланкаға (30 шақырым) жету құны 300 MAD-ты құрайды.

Мароккода қайда баруға болады?

Рабат қаласы - Марокконың әкімшілік астанасы, патша сарайы және шетелдік елшілік іспетті. Аниткалық мұражай мен Марокко өнері мұражайына баруды ұмытпаңыз, XII ғасырда салынған 55 метрлік мұнараны (Хасан мұнарасы) және Якуб әл Мансур мешітінің қалдықтарын тамашалаңыз. Мұнда мың жыл бұрын финикиялықтар негізін қалаған ежелгі Сату қаласының қалдықтары бар.

Марракеш - Марокконың жүрегі. Марракештің орталығы - Медина. Ол тарихқа бай: Юсуф бин Ташфин кесенесі, Алтын Алма мешіті, Бахия сарайы және әйгілі Джем Эль-Фна алаңы осында орналасқан. Марракештен 75 шақырым жерде Укаймеден тау шаңғысы курорты орналасқан. Мешіттер, керемет бақтар, бекіністер мен сарайлар, тар көшелер мен қалыңдықтар таңдалған әйгілі ас үй, кешкі уақытта джонглерлер, акробаттар мен жыландар ойнайтын негізгі алаң - осының бәрін Марракештен көруге болады. Медина аумағында көптеген шағын және арзан мейрамханалар мен кафелер бар. Олар негізінен 21:00-де жабылады, келудің орташа бағасы бір адамға 5-15 доллар болады. Түнгі барлар мен дискотекалар негізінен ірі қонақүйлерде орналасқан.

Касабланка - Марокконың ең ірі қаласы және экономикалық астанасы. Ғибадатханалар мен бизнес орталықтары және бір уақытта 25 мың адам намаз оқи алатын II Хасан үлкен мешіті бар. Ірі банктердің штаб-пәтері, Марокко компанияларының жартысынан көбі және шетелдік корпорациялардың өкілдіктері осында орналасқан.

Мароккода V Мұхаммед атындағы ең үлкен халықаралық әуежайы бар. Оның ғажайып құрылысы қазіргі сәулет өнерінің ерекше ескерткішіне айналған. Марокконың ойын-сауық орталығы Корниш жағалауында, мұнда жағалауда серуендеп, ашық мейрамханаларда тамақтана аласыз, түнгі клубтар мен дискотекаға да баруға болады.

Мекнес қаласы ғажайып табиғаты мен тарихымен таң қалдырады. Мекнесте "Марокколық Версаль" атанған патша сарайын, Якуб әл Мансұр, Мулай Идрис мешітін, Мединедегі Қазба бекінісін, Тубкаль және Теззека ұлттық саябақтарын тамашалй аласыз.

Фес қаласы - мәдени туризм орталығы, мұражайлар мекені, әлемде көп таралған фестердің Отаны. Фестен 15 шақырым жерде әйгілі Мулай Якуб термальды орталығы орналасқан.

Ең танымал курорттық аймақ - Агадир. Ол Атлант мұхитының жағасында орналасқан және қарағай мен балқарағай ормандары мен эвкалипт тоғайларымен қоршалған. Алтын құмды жағажайлары 10 шақырымға созылады. Агадир маңында Сус-Масса ұлттық паркі орналасқан.

Екінші танымал курортты аймақ - Танжер. Мұнда сіз құмды жағажайларда күнге қыздырынып, керемет демалыс өткізе аласыз. Танжерде туристердің көп баратын орны - Үлкен базар, яғни, Гран Зокко.

Марокко асханасы

Марокколық тағамдардың қалыптасуына Жерорта теңізінің, арабтардың, еврейлердің, парсылардың, батыс африкандықтардың және берберлердің аспаздық дәстүрлері әсер етті.

Мароккалықтардың дәстүрлі тағамдары - Tagines (ет, көкөніс немесе балықтың хош иісті бұқтырмасы), Harira (қызанақ қосылған сорпа), Pastilla (даршын мен қант қосылған бәліштер), Couscous (жарма және ет пен көкөністер қосылған тағам), Tajine (пияз, зәйтүн, бадам, қызанақ, шөптер немесе кептірілген жемістерден дайындалған хош иісті орама), Mechoui (сиыр еті немесе қой етінен дайындалады). Дәстүрлі тағамдардың бір ерекшелігі - дәмдеуіштер, оны барлық тағамдарға қосады. Мароккода түйе етінің дәмін көре аласыз. Дәстүрлі алкогольсіз сусындар - "жалбыз шайы" (көбінесе "бербер шарабы" деп аталады) және кофе.

Мароккодағы қауіпсіздік

Марокко туристер үшін барынша қауіпсіз, экономикалық және саяси жағынан жағдайы бірқалыпты. Қонақүй маңында түнде алаңсыз қыдыра беруге болады. Құнды заттар мен ақшаларыңызға абай болыңыз. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ұсыныстарына сәйкес, елге бару үшін міндетті вакцинация қажет емес.

© pixabay.com

Мароккодан қандай кәдесыйлар алуға болады?

Мароккодан кәдесый ретінде кілем, марокколық шай сервизін, ағаштан ойып жасалған бұйымдар, музыкалық құралдар, қына бояуын, тері бұйымдарын, қыш, күміс бұйымдар әкелінеді. Мароккода кілемнің екі түрі бар: біріншісі- қалада тоқылған, екіншісі - берберлік. Берберлік кілемдер қалада тоқылған кілемдерден жұқа болып келеді. Берберлік кілемдерді әйелдер кооперативтерінен алуға болады.

Шай ішу - нағыз марокколық дәстүр болып саналады. Шай ішу сәтін дәстүрлі қойылым десе болады, айрықша көңіл бөлінеді. Сіз күміс жалатылған шәйнек пен кеселерді кез келген қаладан сатып ала аласыз. Ағаштан жасалған қобдиша, вазалар, шахмат алуыңызға болады. Музыкалық құралдардан марокколық уд немесе барабан алсаңыз болады. Ал қына бояуын Сукеден алуға кеңес береміз.

Сонымен қатар, теріден жасалған аяқ киімдер мен әмияндар да таптырмайтын кәдесый болмақ. Фес қаласынан әйгілі ақ, көк қыштан жасалған бұйымдар алуға болады. Күміс әшекейлерді елдің оңтүстігінен, нақтырақ айтқанда, Тизнит қаласынан алуға болады.