Елімізде қазақ тіліне қарсы бірде-бір адам жоқ. Мәселе бізде, қазақтарда - Президент

?аза?стан Президенті Н?рс?лтан Назарбаев А?ордада журналистермен кездесуінде ?аза? тіліні? дамуы жайлы пікірін айтты, - деп хабарлайды Tengrinews.kz тілшісі. С?хбат республикалы? телеарналарды? эфирінде к?рсетілді.

"(...) ?аймы?ып ?ал?анбыз. Тілімізден де, м?дениетімізден де айырылып ?ала жазда?ан халы?пыз. Сол ?ор?ыныш, ?рей бар. ?сіресе ?лкен буындарда, мені? ??рдастарымда. Тіліміз дамып келе жатыр еді, ?айтадан ?алып ?алмай ма деп уайымдайды. ?азір ?аза?станда ?аза?ты? тіліне ?арсы бір адам жо?. Жо?. М?селе ?зімізде, ?аза?тарда. ?ол?а алып, осы тілді жетілдіру керек. Мысалы, кейбіреулерді? президент ?аза?ша с?йлемей, болмайды деп айтатынын білемін. Бізде 100 ?лт пен ?лыстар отыр. Соны? барлы?ы президентті сайлайды, соны? барлы?ы президентті? с?зін т?сінбесе ?алай болады? Сонды?тан мен екі есе к?п ж?мыс істейтін адаммын, орысша да, ?аза?ша да. Ресейді?, Американы?, Т?ркияны? президенттері ?з тілінде с?йлейді, ал мен екі тілде бірдей с?йлеп отыр?ан адаммын. Сонды?тан б?л м??гілік б?лай болмайды. ?азірді? ?зінде ?аза?ты? саны 70 процентке жа?ындап келеді. Мен айт?андай, 2025 жыл?а дейін дайындалып, біз ?аза?ты? тілін барлы? жерде енгізуге ж?мыс жасаймыз. Біра? солай екен деп, біле т?ра бас?а тілдерден ажырап ?алу?а да болмайды. ?кініп, айырылмайы? деген м?селе емес, м?селе м?дениетте, ?анша тіл білсе?, соншалы?ты м?дениеттісі?. ?аза??а орыс тілі ар?ылы д?ниені? ?дебиеті мен ?ылымына жол ашылды. Ал жолдауда айтыл?ан м?селелерді орындау ?шін а?ылшын тілі керек", - деді Елбасы. 

Сонымен ?атар, Мемлекет басшысы к?п тіл білуді ?аза?ты? тіліне зиян келтіреді деп ойламау керек екенін ж?не латын?а к?шуміз керек екенін айтты. 

"?аза?ты? тілі, ?аза?ты? ?дебиеті. ?аза?ты? жазушылары, зиялылары айтатынын білемін, жанымыз ашымайды деп айту?а болмайды ?ой. ?аза?ты? м?дениет жылы деп ?анша м?дениет оша?тарын ашты?. ?азір университеттерде ?аза?ша саба? берілетін болды. Біз ептеп-ептеп латын?а к?шуіміз керек. Шетел терминдерін ?аза?ты? тіліне енгізіп, тілді байытуды? орнына бізді? лигвистік комиссия неше т?рліні ойлап тауып, аударады. Мар??м Ерке?али Ра?ым?али ?ле-?лгенше "Мен ?мір-ба?и композитор едім, сазгер болдым енді. Мені? пианином к?йсанды? болды" деп айтып кетіп еді. Пианино барлы? елде осылай айтылады, неге осы с?зді тілімізге енгізіп, байытпас?а? Балконды ?ылтима дейді, процентті пайыз деді?дер, пайыз деген с?зді мен ?олданбаймын. Барлы? елде процент дейді. ?з ішімізде, елімізде, мемлекеттік бас?ару органдары ?з тілімізде ж?ретін болады ??дай б?йыртса. Біра? о?ан асы?ысты? жасауды? еш?андай ?ажеті жо?. Елімізде тынышты?, ?зара сенім, барлы?ыны? ???ы?ын ?амтамасыз ету, дін, м?дениет, тіл бойынша ешкімді де шектемейміз, ?ркім ?з м?дениетімен, ?з тілімен ?мір с?рсін. Б?л ?алыпты жа?дай", - деп атап ?тті Елбасы.

Осы?ан дейін Назарбаевты? мерзімінен б?рын сайлау ?ткізу туралы с?ра??а жауап бергені хабарлан?ан еді. Кейін журналистер саяси б?секелестікті? жо?ты?ы жайлы с?ра? ?ой?ан болатын.

Еске салайы?, Кездесуге ?атысушылар "?аза?станны? ?шінші жа??ыруы: жа?анды? б?секеге ?абілеттілік" атты жолдауды іске асыру аясында ел экономикасын трансформациялау ?дерісіні? бір?атар аспектілерін, сыбайлас жем?орлы??а ?арсы к?рес м?селелерін, ?азіргі саяси жа??ыру кезе?іні? ерекшеліктерін, Б?? ?ауіпсіздік ке?есіні? т?ра?ты емес м?шесі ретіндегі ?аза?станны? сырт?ы саяси басымды?тарын, сондай-а? бас?а да ма?ызды жайттарды тал?ылады.

Кездесуге "?аза?стан", "Хабар", "МИР" телеарналарыны?, "Ай?ын" газетіні?, "Esquire" журналыны?, "?аза?парат" а?парат агенттігіні? журналистері ?атысты.