Кедей кезімді аңсаймын...

Газеттегі «Отбасы –ошақ қасы» айдары бүгінде оқырманның ішкі қоясын ақтаратын сырласу алаңына айналғаны анық. Әрі ең оқылымды айдарлардың бірі де. Әр мақаланы оқи отырып, мен де сырымды ортаға салып, ой бөліссем деген ниетпен қолыма қалам алдым. Біреу түсінер, біреу түсінбес... Бірақ бұл менің өмір шындығым...

Жолдасым екеуміз бір-бірімізді ұнатып, сүйіп қосылдық. Ол бір алаңсыз шақтар болатын. Бүгінгі қыздардай жігіттің үйіне, көлігіне қызығып, соны есепке алып үйлену деген ойымызға кіріп те шықпапты. Жігітімнің жөні түзу көйлегі де болмайтын. Кездесуге өңі қашқан көйлек, қыртыс-тыртыс шалбар киіп келетініне де мән бермеппін. Мерекелерге сыйлықсыз, бір шоқ гүл ғана сыйлайтынына да аса көңіл бөлмейтінмін. Есесіне арамызда шынайы сезім, ынтықтық бар-тын. Келін болып түскенімде де ата-енемнің үйінде қонаққа төсейтін жөні түзу көрпеше де болмайтын. Жиһаз атаулыдан түк жоқ, тіпті жөндемді тамақ та болмай қалатын кейде. Ол бір еліміз енді егемендік алып, етек жеңін жинай қоймаған кез болатын. Жұмыс жоқ, ақша да аз, елдің бәрі қиналып жатқан аса бір ауыр кезеңдер-тін. Әке-шешемнің үйінде бар тәтті-дәмді аузымда болған соң, мына жақта сары май, шұжық жегім келіп аңсарым ауып, жылап та алатынмын. Әжемнің «дымы жоқ, түгі жоқ тақыр кедейге барыпты қызың» деп әкеме ұрысқаны да көңіліме көлеңке түсіре қойған жоқ. Күйеуімнің маған деген ыстық ықыласы бәрін ұмыттырып жіберетін. Енемнің бұрқылдап ұрысқаны да, шеке басы тырысып жақтырмай жүретінін де аса елең қылмайтынмын. Тұңғышыма аяғым ауырлаған соң бізді бөлек шығарып жіберді.

Отбасылық кеңесте енем осылай шешті. Еншімізді де берген жоқ, тек артымнан келген көрпе төсегімді алдық да пәтер жалдап тұра бастадық. Жолдасымның шеге қаға алмайтын жалқау екенін осы кезде білдім. Ақша жоқ, жұмыс та істегісі келмейді. Төркінімнің шағын дүкені болатын. Сонда барып, нан, сары май, үйге керекті азық-түлікті тасып жүрдім. Ішімді шермитіп баруға ұялсам да амалым жоқ-тын. Әбден қиналдық. Тұңғышымды босанып алған соң жағдайымыз тіптен қиындап кетті. Күнімізді көре алмай кеткен соң төркініме барып тұра тұрғаннан басқа амал қалмады. Осы екі аралықта жолдасым жұмыс тауып, біраз қиындықтан құтылғандай болдық. Бірде бар, бірде жоқ болып йтеуір тұрып жаттық. Жағдайымызды байқаған әкем біраз малын сатып, бізге үй алып берді. Сондағы қуанғанымыз-ай. Пәтерден пәтерге көшіп қонып, көшпендінің күйін кешіп жүрген бізге екі бөлмелі времянканың өзі хан сарайындай көрінген алғашында. Балам жүре бастағанда жұмысқа шығып кеттім, күйеуім де біраз ақшаның басын құрап, Қытайдан тауар таси бастады. Көзін тауып, бірін бірге қосып әйтеуір жағдайымыз түзеле бастады. «Қыбырлаған қыр асады» деген рас, қарап отырмай сауда саттық жасап, қалталылардың қатарына қосылдық. Үлкен үй салып алдық. Ақша көбейген сайын адамның араны да соған сай ашыла береді білем. Оның үстіне бұрын нан таппай отырғанда үйімізге бір адам бас сұқпайтын, енді үйімізден қонақ үзілмейтін болды. Күйеуімнің айналасына да қалтасы қаржыға толы бай-бағлан дос жарандар көбейе бастады. Араласатын ортамыз да тек осындай адамдардан құралды. Қаланың орталығынан үлкен дүкен аштық. Оған қанағат қылмай қаланың әр тарабынан бірнешеуін тағы аштық. Мен мектептегі жұмысымнан шығып, дүкендердегі ақшаларды жинаумен ғана айналыса бастадым. Жолдасымның міндеті шетелден тауарды өзі тасиды.

Материалдың толық нұсқасын "Алаш айнасынан" оқи аласыздар.