Депутат Қазақстанда отын жетіспеушілігінің себебін түсіндірді

Мәжіліс депутаты Айқын Қоңыров жанармай тапшылығына байланысты тасымалдаушылар арасында әлеуметтік шиеленіс көбейгенін мәлімдеді, - деп хабарлайды Tengrinews.kz тілшісі.

Ол отын жеткізудегі мәселе мен бағаның өсуі кей өңірлерде жазда да байқалғанын, соған байланысты күзде жанармай тапшылығы болатыны болжанғанын айтты.

"Қазір Қазақстанда болып жатқан отын жетіспеушілігі - ЖМҚС-дағы ғана емес, бүкіл саланы басқарудағы дағдарыс", - деді Айқын Қоңыров вице-премьер Роман Склярға жолдаған сауалында.

Депутаттың пікірінше, нарықтық теңгерімсіздікті жоюда, жеткізу тұрақтылығын қамтамасыз етуде ешқандай жүйелі шешім жоқ, тек проблемаларды анықтап жатыр.

"Бұның салдарын халық та, бизнес те көріп отыр. Мемлекет тарапынан қолдау таба алмаған тасымалдаушылар арасында әлеуметтік шиеленіс көбейіп жатыр. Мемлекеттік органдар мұнай өнімдері қалдықтарының жалпы көлемін көрсетіп, тапшылық мәселесін мойындамай отыр. Бірақ автокөлік иелері мен тасымалдаушыларға құр есеп емес, ЖМҚС-та еркін жанармай құя алатындай мүмкіндік керек", - деп мәлімдеді Айқын Қоңыров.

Депутат отын тапшылығы мен бағаның тұрақсыздығы ұзақ уақытқа созылатынын айтты.

"Тапшылық пен қымбаттаудың себебі - отандық арзан отынның көрші елдерге кетуі. Жағдайды шешуде басқа жолы ұсынылады, яғни Ресейден қымбат отын сатып алу. Мұндай парадоксалды экономика "арзан сатсаң, қымбат сатып ал" қағидасы бойынша отын нарығындағы тығырыққа әкелген саясаттың салдарынан, ұзақ мерзімді тұжырымдаманың болмауынан туындап отыр", - деп пікірін толықтырды Қоңыров.

 Депутаттың айтуынша, отын тұтынушыларының шығындарын, сондай-ақ, экономиканың қосымша шығындарын ешкім өтемейді.

"Қазақстанның Халық партиясы" фракциясы табиғи ресурстар мұнай өнімдерін қолжетімді бағада жеткізуге, отандық бизнес үшін артықшылыққа, шығындарды азайтуға мүмкіндік береді дейді. Бұл салада түбегейлі реформа жасалды деп ойлаймыз, оның ішінде ішкі нарыққа төмендетілген бағамен мұнай жеткізетін отандық өндірушілерге қатысты модел бар", - деді ол.

Депутаттар үкіметтен отын нарығындағы теңгерімсіздіктерді жоюға, бағаның өсуіне жол бермеуге шаралар ұсынуды сұрады.

"Мынадай сауалдарға жауап беруін сұраймыз. Автокөліктерде қосқанда, биыл бензин мен дизель отынының нақты қанша көлемі экспортталды? Биыл қандай мұнай өндірушілер мұнай өңдеу кәсіпорындарына шикізатты төмен бағада жеткізді?

Сонымен қатар, "Қазақстанның Халық партиясы" фракциясы шағын мұнай өңдеу зауыттарының қызметіне назар аударады, олар елді отынмен қамтамасыз етуде проблемалармен айналысады",-деді Қоңыров.

Энергетика министрі жанармай тапшылығы туралы айтты.

Депутаттар төмендегі шараларды ұсынды:

• бірыңғай кедендік шекараға қарамастан, осындай тәжірибеге сүйенетін Ресей үлгісі бойынша мұнай өнімдерін Кеден одағы елдеріне тасымалдауда декларациялау міндеттемелерін заңнамалық деңгейде жүргізу;
• заңнамалық деңгейде мұнай өнімдерін декларациялаусыз кедендік ресімдеуге  тыйым салынсын;
• Еуро-4, Еуро-5 стандарттарына сәйкес келетін өнім өндіруде шағын МӨЗ-ге қойылатын міндетті талаптарды енгізу;
• әлемдік тәжірибе негізінде "ойдан шығарылған" мұнай өнімдерін (СНО, ТДЖТ, бензин-еріткіш, кеме отыны) қоспағанда, мұнай өңдеу зауыттары өндіре алатын физика-химиялық параметрлерді (қайнау нүктесі, тұтану, тығыздық) көрсете отырып, мұнай өнімдерінің тізімін регламентке сай жүргізу;
• мұнай өнімдерінің дайын тізімі негізінде экспорттық баждардың мөлшерін айқындау арқылы оларды шығару/экспорттау көлемдерін регламентке сай жүргізу;
• осы саладағы уәкілетті органдардың жауапкершілігін бақылау мақсатында "Мұнай өнімдерінің жекелеген түрлерін өндіруді және олардың айналымын мемлекеттік реттеу" туралы заңға өзгерістер енгізілсін.

Сілтемесіз жаңалық оқисыз ба? Онда Telegram желісінде парақшамызға тіркеліңіз!