бойынша жаңалық БАӘ

Қысқаша мәлімет

Орналасуы: Таяу шығыста орналасқан мемлекет
Астанасы: Абу-Даби
Ірі қалалары: Дубай, Шарджа, Фуджейра, Аджман, Рас-Әл-Хайма, Умм-Әл-Кувейн
Жер көлемі: 83 600 шаршы шақырым
Телефон коды: +971
Қазақстанмен уақыт айырмашылығы: -2 сағат
Сағаттық белдеуі: GMT+4
Виза: 30 күнге дейін виза қажет етпейді 
Тілі: араб
Валютасы: БАӘ дирхамы (116,63 теңге)
Халқы: 2019 жылы 9 771 000 адам
Діни сенімдері: мұсылман (100 пайыз)
Жол қозғалысы: оң жақты қозғалыс
Тоқ көзінің түрі: G, С. 50 Гц.

© pixabay.com

БАӘ географиясы мен климаты

Біріккен Араб Әмірліктері (БАӘ) - Араб түбегінің шығыс жағалауындағы жеті тәуелсіз мемлекет федерациясы. Федерацияға Абу-Даби әмірлігі (Абу-Забу), Аджман, Дубай, Эль-Руджейра, Рас-эль-Хайма, Шарджа, Умм-аль-Кувейн кіреді. БАӘ астанасы-Абу-Даби қаласы, бірақ Дубай, Шарджа, Рас-эль-Хайма, Эль-Фуджайра, сынды әр әмірліктің дербес астанасы бар.

БАӘ Араб түбегінің солтүстік-шығыс бөлігіндегі аумақты алып жатыр. Солтүстікте Мемлекет Катармен, батыста және оңтүстігінде - Сауд Арабиясымен, шығысында - Оман сұлтандығымен шектеседі. Солтүстікте Парсы шығанағы, шығыста - Оман шығанағы орналасқан. Оның солтүстік жағалауы Парсы шығанағы арқылы Иранға қарама-қарсы орналасқан, ал Катар - солтүстік-батысқа қарай 50 шақырым жерде. Абу-Даби әмірлігі барлық БАӘ - нің 85 пайызын алады; ал ең азы - Аджман - барлығы 250 шаршы шақырым. 

БАӘ нағыз құрғақ субтропикалық климатымен ерекшеленеді (жылына жауын-шашын - 13 сантиметр). Жаз мезгілі өте ыстық болады (+48 градусқа дейін). 360 күн бойы аспан ашық әрі күншуақты. БАӘ-дe туристтік маусым жазғы аптап азайған кезде қыркүйек айының соңында басталып, мамыр айының бірінші жартысына дейін созылады.

БАӘ-да желтоқсан мен қаңтар ең салқын айлар болып есептеледі. Бұл кездегі ауа температурасы күндіз +28 градус, түнде +18 градус.

© pixabay.com

БАӘ экономикасы

БАӘ экономикасы мемлекеттік табыстың басым бөлігін және барлық валюталық түсімдерді мұнай өндірісінен алады. Экономиканың негізгі салалары: мұнай-газ және мұнай-химия, балық, металлургия, шағын кеме жасау және т.б. БАӘ экономикасында шаруашылықтың дәстүрлі салалары сақталуда (оазистік егіншілік, кәсіпшіліктер, қолөнер, транзиттік сауда). БАӘ-де мұнай-газ өнеркәсібін жедел дамытудың арқасында Араб түбегі мемлекеттері арасында жан басына шаққандағы орташа жылдық табыс қамтамасыз етілген.

Туризмнің экскурсиялық және жағажай бағыттары да, дүкендерге бару да белсенді дамыған. Кәсіпкерлік пен туризмнің дамуы әмірліктерде көптеген әлемге танымал заманауи құрылыстардың басталуына себепші болды. 

БАӘ тарихы

VII ғасырда Парсы шығанағының оңтүстік жағалауы мен Оман шығанағының солтүстік-батыс жағалауында орналасқан шейхтер исламды жергілікті халық арасында тарататын Араб халифатының құрамына кірді. Осы кезеңде Дубай, Шардж, Аль-Фуджайра қалалары пайда болды. Халифат әлсіреген сайын шейхтер автономияға ие болды. X-XI ғасырларда Араб түбегінің шығыс бөлігі Кармат мемлекетінің құрамына кірді, ал құлағаннан кейін Оманның ықпалына түсті.

XV ғасырдың аяғында аймақта еуропалықтар ықпал етті. Португалия батыс державаларының алғашқысы болып түбекте бекініс алып, Бахрейн мен Джульфарға, сондай-ақ Ормуз бұғазына бақылау орнатты.

Шығыс Үндістан компаниясы Парсы шығанағына үнемі әскери экспедициялар жіберіп отырды және 1820 жылы жеті араб княздіктерінің әмірлері мен шейхтерін осы территорияда ағылшын үстемдігінің басталуын және Оманның үш бөлікке Имамат Оманға, Маскат сұлтанаты және "Пират жағалауына" бөлінді. 1853 жылдан бастап бұл княздіктер бірігіп "Оман келіссөздері" деп аталды.

Бұл аумақтарда басымдықты бастапқыда Лива мен Әль-Айн құнарлы оазистерін мекендеген Бани-Яз тайпасы алды. 1833 жылы Бани Яз тайпаларының бірі Мактум отбасы оазистерден Дубайға қоныс аударып, қаланың тәуелсіздігін жариялады. Осылайша Дубай әмірліктерін бүгінгі күнге дейін басқарып келе жатқан Мактум әулеті құрылды.

© pixabay.com

1920 жылдардың басында Шарджа мен Рас-аль-Хайма аймағында Оманда тәуелсіздік үшін күрес басталды. Сонымен бірге, Әмірліктер мен бүкіл Таяу Шығыстың тарихында өте үлкен өзгеріс болды, Парсы шығанағында мұнайдың ең бай қоры табылды.

1922 жылы британдық шейхтердің мұнай барлауға және өндіруге концессиялар беру құқығына бақылау орнатты. Алайда, Оманда мұнай өндірісі жүргізілмеді және князьдіктер үшін негізгі табыс інжу-маржаны саудадан алынды. 1950 жылдары мұнай өндірісі басталғаннан кейін аймаққа шетелдік инвестициялардың ағыны басталып, мұнай сатудан түскен кіріс жергілікті халықтың өмір сүру деңгейін едәуір көтеруге мүмкіндік берді.

1971 жылдың соңында Парсы шығанағындағы Араб князьдіктері федерациясын құру туралы келісімге қол қойды. 1969 жылы 22 қазанда Федерацияның Жоғарғы Кеңесі шейх Заид ибн Сұлтан Аль Нахаянды Абу-Даби Князьдігі Әмірі Федерациясының алғашқы президенті етіп сайлады.

1971 жылы 2 желтоқсанда Оман келісімшартының жеті әмірлігінің алтауы Біріккен Араб Әмірліктері деп аталатын федерацияның құрылғаны туралы хабарлады.

1974 жылы Сауд Арабиясымен шекара дауын шешу туралы келісім жасалды. Осы келісім бойынша, Абу-Даби әмірлігі өз аумағының бір бөлігін Сауд Арабиясына берді. 1978-1979 жылдары Оманмен шекара қақтығысы болды. Тәуелсіздік беру Сауд Арабиясының қатаң энергетикалық саясатының салдарынан мұнай мен мұнай өнімдерінің бағасының күрт көтерілуімен сәйкес келді, бұл жаңа мемлекеттің экономика және сыртқы саясат саласындағы тәуелсіз қадамдарына ықпал етті. Туризм және қаржы салалары айтарлықтай дамыды.

© pixabay.com

Қазақстандық туристер үшін БАӘ қаншалықты тартымды?

БАӘ - бұл араб экзотикасына бей-жай қарамайтын және жайлылықты бағалайтындардың барлығына арналған туристтік бағыт десе болады. Демалыстың құны туралы айтатын болсақ, бұл орташа табыстан жоғары және жоғары табысы бар туристер үшін қолайлы.

Дубайдағы 1-2 жұлдызды қонақүйлерде өте орташа сапаны ұсынады, көбінесе үш-төрт жұлдызды қонақүйлерде сапа жақсы, бес жұлдызды қонақүйлерде әрине, сапасы мен қызметі өте жоғары болады. Дубай жағалауы (Джумейра элиталық ауданы) - бұл жоғары деңгейдегі қымбат қонақүйлер.

Абу-Дабиде қонақүйлер жағажайда орналасқан, бірақ аралда жер жеткіліксіз болғандықтан, жағажайлар жанындағы аймақтар өте аз. Қонақүйлер негізінен жақсы, бірақ ескілеу болып келеді. Рас Аль-Хайма мен Фуджайраның солтүстік эмираттарында, Шардждағы қонақүйлердің сапасы (Le Meridien al Aqqa қоспағанда) оларға сұраныс аз.

Дубайдағы бес жұлдызды қонақүйде түнеу екі орындық нөмір үшін тәулігіне 200 доллардан, төрт жұлдызды қонақүйде 50-150 доллардан басталады, ал үш жұлдызды қонақүйлерде бағасы күніне 40-50 доллардан басталады.

Қалай жетуге болады?

Қазақстаннан БАӘ-нің Дубай, Абу-Даби қалаларына тұрақты әуе рейстер бар.

© pixabay.com

БАӘ көлік қозғалысы

БАӘ қалаларындағы қоғамдық көліктер негізінен автобустар, Дубайда метро автоматты түрде жұмыс істейді. Метрода Gold класты вагон бар: бірақ, жол жүру құны екі еселенген тарифпен есептеледі. Дубай шығанағы бойында су бетінде жүретін автобустары, су таксилері және дәстүрлі қайық таксилері жүреді. Көптеген қонақүйлер қонақтарды қала орталығына немесе жағажайға жеткізіп, өздерінің автобустарымен жол қозғалысын қамтамасыз етеді.

Такси - Дубайдағы ең көп таралған көлік түрі. БАӘ-де бұл жеке меншікте және муниципалды болады, машиналар тек Дубай мен Абу-Дабиде ғана есептегіштермен жабдықталған. Муниципалды таксилерді арнайы тұрақтардан табуға болады, такси құны 8 AED + әр жолға 1,82 AED тұрады. Түнде және телефон қоңырауы үшін қосымша ақы алынады. Дубайда әйелдер жүргізушілері бар арнайы таксилержұмыс істейді. Қала бойынша саяхат құны 20 AED құрайды.

© pixabay.com

БАӘ-де қайда баруға болады?

Араб Әмірліктері шөл далада пайда болғанына қарамастан, мұнайдың мол қорының арқасында қонақжайлылық пен сән-салтанат, экономика, туризм салаларында өте жоғары жетістіктерге жетті.

Елдің басты көрікті жерлері - "урбанистік", яғни қалалы жерлерге шоғырланған. Астанасы Абу-Дабидегі бірнеше тарихи ескерткіштері қазіргі заманғы сәнді ғимараттар мен жасыл саябақтарға іргелес орналасқан.

Дубайда әлемдегі ең биік ғимарат - Бурдж-Халифа орналасқан. Оның жоғарғы қабаттарының бірінде қаланың әсем көріністері ашылатын бақылау алаңы орналасқан. Көкпен тірескен ғимараттан алыс емес жерде әйгілі жарық, дыбыс пен судың ғажайып композициясына айналған музыкалық субұрқақ орналасқан. Ол аумағы 12 га болатын жасанды көлге орнатылған.

Танымал "табиғат" экскурсиялары да туристер үшін қызығушылық тудырмай қоймайды: джиптер немесе түйелермен құм төбелеріндегі сафарилердің барлық түрлері, ескі бекіністерге экскурсия, Сир Бани Яс арал-қорығына саяхат және биік құм төбелі Лива оазисіне бару.

Қазіргі заманғы сәулет өнерімен қатар, БАӘ-де мұражайлар бар, оның ішінде Шарждағы қызықты археологиялық мұражайды айтуға болады, ол әмірліктің тарихы мен аймақтың құрылу кезеңінен сыр шертеді. Балаларға арналған ойын-сауыққа келетін болсақ, әр әмірлікте аттракциондар бар (аквапарк те бар), ал Дубайдағы әлемдегі ең үлкен үш қабатты үймен бірдей аквариум мен зообақ өте танымал.

© pixabay.com

БАӘ асханасы

Араб асханасында ет кеңінен қолданылады. Мұнда ол негізінен ашық отта майсыз, бірақ көптеген дәмдеуіштермен дайындалады. Кез-келген етке хумус пен жаңа піскен нан қосып береді. Вегетариандар үшін бұл оңай емес, бірақ таңдау бар: мысалы, күріш қосылған жүзім жапырақтары, дәнді дақылдар мен жаңғақтар қосылған сорпалар мен десерттерді таңдауға болады.

БАӘ-нің тағамдары туралы айтатын болсақ, бұл елдің діни ерекшеліктерін ескерген жөн. Атап айтқанда, мұнда шошқа етінен жасалған тағамдарды табу өте қиын. Ал Рамазан айында барлық асхана, мейрамханалар таң атқаннан күн батқанға дейін жабық болады.

Мейрамханалар алкогольді ұсынатын және алкогольсіз деп қатаң екіге бөлінеді. Біріншісі, әдетте, қонақүйлерде жұмыс істейді , қарапайым "көшедегі" мейрамханаға алкогольдік лицензияны алу мүмкін емес.

Біріккен Араб Әмірліктеріндегі қауіпсіздік

БАӘ-де қылмыс іс жүзінде жоқ, күндіз де, түнде де қауіпсіз. Бірақ туристердің өздеріне қатысты бірқатар шектеулер бар. Араб әйелдерін суретке түсіруге тыйым салынады. Мемлекеттік органдарды, банктерді және әскери нысандарды да суретке түсіру ұсынылмайды. Елде құмар ойындарға тыйым салынады, ал шомылуға арналған костюмдермен жүруге жағажайларда немесе қонақүй бассейнінде ғана рұқсат етіледі.

Қоғамдық орындарда алкогольді пайдалану және мас күйінде көшеде жүру қылмыстық жауапкершілікке және елден шығарып жіберуге дейін әкелуі мүмкін.

© pixabay.com

Қандай кәдесыйлар әкелуге болады

Туристер арасында БАӘ-ден әкелетін ең танымал сыйлық - бұл тәтті құрмалар. Біріккен Араб Әмірліктерінде әр талғамға және бюджетке сай жүзден астам сортын табуға болады.

БАӘ-де құрмалар базарларда, супермаркеттерде және кәдесый дүкендерінде сатылады. Тіпті құрмадан жасалған тәттілер сататын бутиктер де бар. Ең әйгілісі - Бател, оның ішіндегі бадам қосылған шоколадты құрмасымен танымал.

Түйе сүті қосылған Al Nassma шоколады БАӘ-нің танымал тәттісіне айналған. Бұл кәмпиттер арзан емес - 100 грамына 100 дирхам төлейсіз. Мұндай шоколадтың ең танымал түрі түйе пішінінде жасалған.

"Далла" ұлттық кофеқайнатқышы Парсы шығанағы мәдениетінің символдарының біріне айналды. Ол Біріккен Араб Әмірліктерінің дәстүрлері мен тарихы үшін маңыздылығын көрсететін 1 тиын дирхам монетасында бейнеленген.

Араб Әмірліктері кез-келген ұлттық дәмдеуішпен мақтана алмайды, бірақ өзіндік дәмдеуіштердің ұлттық қоспасы бар. Безар қоспасы дәмі өте тартымды, араб тағамдарының көптеген тағамдарында бар. Құрамы: зере, кориандр, фенугрек, аскөк, чили бұрышы, кукрум, даршын. Әрине, сіз безарьды өзіңіз дайындауға болады, ол арзан болады, бірақ дайын тағамды сатып алу оңайырақ. Супермаркеттерден немесе әр түрлі әмірліктерде орналасқан арнайы дәмдеуіштер базарынан (Spice Souk) іздеңіз.

Әмірліктің сувенирлерінің жартысынан көбі әртүрлі формадағы түйелер. Әр түрлі мөлшердегі магниттер, ойыншықтар, керамикалық және ағаштан жасалған мүсіндер, суреттері бар немесе түйе пішіндегі кеселер және т.б.